Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik

Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik), 22/08/2020 tarihli 31221 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik; yürürlüğe girdiği hali itibariyle, kullanılmış cep telefonu ve tabletlerin yenilenerek tekrar satışa sunulması amacıyla bu kullanılmış malların yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar satışa sunulması faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a dayanılarak hazırlanmış olup, yönetmelik hükümleri Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülecektir.

Yönetmelik kapsamında yetkilendirilecek yenileme merkezlerinin başvurularını değerlendirmek üzere “Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü” kurulacaktır.

Yönetmelik kapsamında ;

Kullanılmış mal: Alışverişe konu olan taşınır eşyalardan yönetmelik ekinde belirtilen yer alan ikinci el malları (yayımı tarihi itibariyle cep telefonu ve tablet),

Yenileme merkezi: Kullanılmış malın yenilenmesi, sertifikalandırılması ve bu Yönetmelikte belirtilen diğer işlemleri yürütmek üzere kurulan, Bakanlık veya Türk Standartları Enstitüsü’nün belirlediği standartları taşıyan ve yenileme yetki belgesine dayanarak faaliyet gösteren tüzel kişiyi,

Yenileme yetki belgesi: Yenileme merkezi faaliyetiyle iştigal edilebilmesi için ticari işletmeler adına Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen belgeyi,

Yenilenmiş ürün: Yenileme merkezi tarafından yapılan yenileme ve sertifikalandırma işleminden sonra satışa sunulan kullanılmış malı,

Yetkili alıcı: Kullanılmış malı yenilenmesi amacıyla kendi veya yenileme merkezi adına alan ve yenileme merkezi tarafından yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişiyi,

Yetkili satıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye yenilenmiş ürün sunan ya da yenilenmiş ürün sunanın adına veya hesabına hareket eden ve yenileme merkezi tarafından yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişiyi,

ifade etmektedir.

1.) Kullanılmış Malların Yeniden Satışa Sunulmasında Genel Esaslar :

Kullanılmış mallar, yenileme merkezleri tarafından, Bakanlıkça belirlenen düzenleme veya Türk Standartları Enstitüsünün belirlediği standartlara uygun şekilde yenilenebilecektir. Yenilenen kullanılmış mallar, sertifikalandırıldıktan ve ambalajlandıktan sonra yenilenmiş ürün olarak tekrar satışa sunulabilecektir.

Kullanılmış mal yetkili alıcı tarafından tüketiciden alınarak yenileme merkezine iletilmek suretiyle veya yenileme merkezi tarafından tüketiciden doğrudan alınarak yenilenebilecektir.

Ekte yer alan cep telefonlarının yenilenebilmesi için en az bir yıl süreyle kullanılmış olması ve veri trafiğinin bulunması zorunludur.

Yenilenmiş ürünün ambalajında, etiketinde, reklam ve ilanlarında tüketicinin kolaylıkla algılayabileceği bir şekilde, “yenilenmiş ürün” ibaresine ve yenileme merkezinin bilgisine yer verilerek satışa sunulması zorunludur. Yenileme işlemi yapılırken yenilenen tüm parçaların üretici ya da üreticinin yetki verdiği ithalatçı onaylı parçalar olması halinde, “üretici onaylı parçalar kullanılarak yenilenmiş ürün” ibaresine de yer verilecektir.

 

2.) Yenilenmiş Ürünlerde Garanti :

Yenilenmiş ürünün yenilenmiş ürün garantisi ile satışa sunulması zorunludur. Yenilenmiş ürün garantisi taahhüdünün hazırlanması sorumluluğu yenileme merkezine, tüketiciye verilmesi ve teslim edildiğinin ispat yükü ise yetkili satıcıya ait olacaktır. Yenilenmiş ürün garantisi yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla verilebilecektir. Yenilenmiş ürün garantisinden ve garanti süresince verilecek bakım, onarım ve montaj gibi satış sonrası hizmetlerden yetkili satıcı ve yenileme merkezi müteselsilen sorumlu olacaktır.

Kullanılmış malın üreticisi veya ithalatçısı tarafından veya yenileme merkezi tarafından üreticisinin veya ithalatçısının yenileme işlemine ilişkin muvafakati alınarak yenilenmesi hallerinde üreticinin veya ithalatçının sağladığı garantiler geçerliliğini koruyacaktır.

Yenilenmiş ürünün Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzuyla satışa sunulması zorunludur. Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzunun hazırlanması sorumluluğu yenileme merkezine, tüketiciye verilmesi ve teslim edildiğinin ispat yükü ise yetkili satıcıya ait olacaktır. Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzu yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla verilebilecektir.

Yetkili alıcı ve yetkili satıcı, ayrı ayrı yetki almak şartıyla, birden fazla yenileme merkezine hizmet verebilecektir. Yetkili alıcı ve yetkili satıcının bu Yönetmelik kapsamındaki iş ve işlemleri yenileme merkezinin kendilerine verdiği yetki ile sınırlı olacaktır.

 

3.) Yenileme Merkezlerinin Kuruluşu, Başvuru ve İzin :

Kullanılmış malların bu Yönetmelikte belirlenen esaslara göre yenilenmesi, sertifikalandırılması ve tekrar satışa sunulması amacıyla, Bakanlıkça belirlenen düzenleme veya Türk Standartları Enstitüsünün belirlediği standartlara uygun şekilde faaliyet göstermek üzere yenileme merkezleri kurulacaktır.

Yenileme merkezlerinin Bakanlıkça onaylı yenileme yetki belgesi alması zorunludur.

Yenileme yetki belgesi verilmesine ilişkin hususlar Bakanlığın internet sayfasında ilan edilecektir.

Bakanlığa yapılan başvurular üzerine, Genel Müdürlük tarafından bu Yönetmeliğe uygunluk açısından gerekli incelemeler yapılarak yeterli görülenlere yenileme yetki belgesi verilecektir.

Yenileme yetki belgesi her bir yenileme merkezi için ayrı ayrı düzenlenir ve bu yetki belgesi başkasına devredilemeyecektir.

Genel Müdürlük, başvuruları değerlendirirken gerek duyması halinde tüketicilerin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını korumak amacıyla, başvuruda bulunan yenileme merkezi ile ilgili olarak diğer kurum ve kuruluşlardan görüş alabilecektir ve inceleme yaptırabilecektir.

 

4.) Yenileme Yetki Belgesi Verilmesinde Aranan Şartlar:

– Bakanlıkça veya Türk Standartları Enstitüsü tarafından belirlenen düzenleme veya standartlarda yer alan özelliklere uygun olarak alınmış hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olunması,

– Ticaret odasına kayıtlı olunması,

– Kurumlar vergisi mükellefi olunması,

– Ticaret şirketlerinin temsile yetkili kişilerinin;

1. On sekiz yaşını doldurmuş olması,
2. İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile itibarının yerine gelmiş olması,
3. Kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıldan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş veya devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar; casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörizmin finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme, işkence, cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkân sağlama, bilişim suçları ile özel hayata veya hayatın gizli alanına karşı işlenmiş suçlardan hüküm giymemiş veya ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması,

– On milyon Türk Lirasından az olmamak üzere ödenmiş sermayeye sahip olunması,

– Bakanlık tarafından ilan edilecek diğer hususların sağlanması,

Gereklidir.

 

5.) Yenileme Yetki Belgesinin Geçerlilik Süresi ve İptali :

Yenileme yetki belgesinin geçerlilik süresi beş yıldır. Belgenin geçerlilik süresi dolmadan yenilenmesi zorunludur.

Yenileme merkezinin unvan, adres ve diğer iletişim bilgileri ile ortaklık yapısında değişiklik olması durumunda bu değişiklikler otuz gün içinde Bakanlığa bildirilecektir.

Bu Yönetmeliğe aykırı uygulamaların tespiti ve bununla ilgili olarak Genel Müdürlüğün yazılı uyarısına rağmen verilen süre içinde aykırılığın düzeltilmemesi, belge verilmesinde aranan şartların kaybedilmesi veya yenileme merkezinin başvurusu üzerine yenileme yetki belgesi iptal edilir. Belgesi iptal edilen yenileme merkezine bir yıl süreyle belge verilmeyecektir.

Geçerlilik süresi sona ermesine rağmen belgesini yenilemeyen veya belgesi iptal edilen yenileme merkezi faaliyetlerine devam edemeyecektir.

 

6.) Yetkili Alıcının Sorumlulukları :

Yetkili alıcı, elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış mallar için Dijital Türkiye Portalı (e-Devlet) üzerinden malın “Beyaz Liste”de olup olmadığını kontrol edecektir. Garanti belgesi, fatura veya fatura yerine geçen perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, gider pusulası ve benzeri belgelerin kontrolünü yapar ve bu kontrole ilişkin işlem kayıtlarını saklayacaktır.

Yetkili alıcı, elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış malların en az bir yıl veri trafiği bulunduğunu kontrol edecektir.

Kullanılmış malın kişisel veri bulundurma özelliğinin bulunması halinde; yetkili alıcı tüketiciden, malın içinde bulunan verilerin yenileme merkezi tarafından herhangi bir veri işleme yapılmadan yok edileceğine ve bir daha bu verilere ulaşılamayacağına dair onayını ve malın yetkili alıcıya teslim tarihinden önceki her türlü hukuki, idari ve cezai sorumluluğun tüketicinin kendisine ait olduğuna dair beyanını alacaktır. Bu beyanın bir örneği tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile verilecektir. Beyanın bir örneğinin tüketiciye verildiğinin ispat yükü yetkili alıcıya ait olacaktır.

Yetkili alıcının kullanılmış malın değerine ilişkin değerleme işlemi yapması durumunda bu işlem en geç beş iş günü içinde sonuçlandırılacaktır.

Yetkili alıcı, kullanılmış malın değerlemesinin yapılmasını takiben tüketicinin bu değerlemeyi kabul ettiğine ilişkin onayını alacak ve onayın alındığı tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde tüketiciye ödemeyi yapacaktır. Bu ödeme miktarı, tüketicinin yeni bir mal satın aldığı durumda, yeni mala ilişkin taahhüdünden indirim olarak yansıtılacak ya da indirim yapılması sağlanacaktır.

 

7.) Yenileme Merkezinin Sorumlulukları :

Yenileme merkezi, kendisine ulaşan kullanılmış malı, Bakanlığın veya Türk Standartları Enstitüsünün belirlediği düzenleme veya standartlara uygun şekilde yenileyerek satışa hazır hale getirecektir.

Yenileme merkezi, kullanılmış malı yenileme işlemini yaparken;

1. Onarım veya parça değişikliği gerekiyorsa bu onarım ve değişikliğin yapılmasını,
2. Önceki kullanıcıya ait kişisel veriler dâhil tüm bilgilerin yok edilmesini,
3. Fabrika ayarlarına getirilmesini,
4. Performansının ve tüm fonksiyonlarının gerektiği gibi çalıştığının test edilmesini,

sağlayacaktır.

Yenileme merkezi, yönetmelikte düzenlenen yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğinin kontrolünü sağlayacak ve yönetmelik kapsamında belirtilen şartları taşımayan kullanılmış mallara yenileme işlemi yapamayacaktır.

Yenileme merkezi, elektronik kimlik bilgisi bulunan kullanılmış malların en az bir yıl veri trafiği bulunduğunu Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından kontrol edecektir. Bu şartları sağlamayan kullanılmış mallara yenileme işlemi yapamayacaktır.

Yenileme merkezi yenileme işlemini yaparken kullanılmış malın elektronik kimlik bilgisini değiştiremeyecektir.

Yenileme merkezi yenilediği kullanılmış malın sertifikalandırma işlemini, hologram ve ticari unvanı, iletişim bilgileri, yenileme yetki belgesi ve yenileme işlemine ilişkin bilgileri içeren karekod ile güvenliğini sağlayacak şekilde yapacaktır ve bu sertifikanın yenilenmiş ürünle birlikte verilmesini sağlayacaktır.

Yenileme merkezinin kullanılmış malı tüketiciden doğrudan alarak yetkili alıcı sıfatı taşıması halinde, yönetmelikte yetkili alıcının sorumluluğunu düzenleyen usul ve esaslara uyması zorunludur.  

Yenileme merkezinin yenilenmiş ürünü tüketiciye doğrudan satarak yetkili satıcı sıfatını taşıması halinde ise, yönetmelikte yetkili satıcının sorumluluğunu düzenleyen usul ve esaslara uyması zorunludur. 

Yenileme merkezi, yapılan yenileme işlemi nedeniyle yenilenmiş ürünün bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde zararın tazmininden sorumlu olacaktır.

Yenileme merkezinin herhangi bir şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi, yetki belgesinin yenilenmemesi veya iptal edilmesi halinde, yenilenmiş ürün garantisi süresince bakım ve onarım hizmetlerinin sunulmasından yetkili satıcı ve yenileme merkezi müteselsilen sorumlu olacaktır.

 

8.) Yetkili Satıcının Sorumlulukları :

Tüketici ödeme yükümlülüğü altına girmeden önce, yenilenmiş ürüne ilişkin yapılan işlemler, değiştirilen parçalar ve garantiyle ilgili hususlar hakkında bilgilendirilecektir. Bu bilgilendirmenin yapıldığına ilişkin ispat yükü satıcıya ait olacaktır.

Yetkili satıcı, yenilenmiş ürüne ilişkin reklam ve ilanlarında yer alan ifadelerle bağlı olacaktır.

Yetkili satıcı, satışa sunulan yenilenmiş ürünün Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzuyla tüketiciye verilmesini sağlamak zorundadır. Tanıtma ve kullanma kılavuzu yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla verilebilecektir.

Yetkili satıcı, satışa sunulan yenilenmiş ürün için yenilenmiş ürün garantisini ve yönetmelikte düzenlenen diğer satış sonrası hizmetleri sağlamak zorundadır. Yenilenmiş ürün garantisi yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla verilebilecektir.

Yetkili satıcı ve ilgili yenileme merkezi, ayrı tüzel kişiliklere sahip olsalar dahi, yenilenmiş ürüne ilişkin tüketicinin yasal haklarından müteselsilen sorumlu olacaktır.

Yetkili satıcının herhangi bir şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde, yenilenmiş ürün garantisi süresince bakım ve onarım hizmetlerinin sunulmasından yetkili satıcı ve yenileme merkezi müteselsilen sorumlu olacaktır.

 

9.) Yenilenmiş ürün garantisi ve satış sonrası hizmetler :

Yenileme merkezi tüketicinin yasal hakları saklı kalmak kaydıyla yenilenmiş ürünle ilgili değişim, onarım, bakım, bedel iadesi, bedel indirimi ve benzeri hususlarda taahhütlerini içeren yenilenmiş ürün garantisi vermek zorunda olacaktır. Taahhüt veren yenilenmiş ürüne ilişkin reklam ve ilanlarında yer alan ifadelerle de bağlı olacaktır.

Yenilenmiş ürün garantisi, yenilenmiş ürünün tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari bir yıldır.

Yenilenmiş ürün garantisi taahhüdünde; tüketicinin yasal haklarının saklı olduğu bilgisi ile garantiden faydalanma koşulları, garanti süresi, garanti verenin unvanı ve iletişim bilgileri yer almak zorundadır. Bu taahhüdün tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile verilmesi sorumluluğu yetkili satıcıya ait olacaktır.

Yenilenmiş ürün garantisi süresince, taahhüt edilen hakların kullanılması nedeniyle; nakliye, posta, kargo veya servis elemanlarının ulaşım gideri dahil olmak üzere tüketiciden herhangi bir masraf talep edilemeyecektir.

Yenilenmiş ürün garantisi süresi içinde ücretsiz onarım veya ayıpsız yenilenmiş misli ile değişim haklarından birinin seçilmesi durumunda, bu talebin yenileme merkezine veya yetkili satıcıya yöneltilmesinden itibaren azami yirmi iş günü içinde yerine getirilmesi zorunludur. Bu süre, ürünün yetkili satıcıya ya da yenileme merkezine teslim edilmesiyle başlayacaktır.

Tüketicinin bedel iadesi veya bedel indirimi hakkını seçtiği durumlarda, ödemiş olduğu bedelin tümü veya yapılan indirim tutarı derhâl tüketiciye iade edilecektir.

Yenilenmiş ürünün tamirinin tamamlandığı tarih tüketiciye telefon, faks, e-posta, iadeli taahhütlü mektup ve benzeri bir yolla bildirilecektir. Uyuşmazlık halinde bildirime ilişkin ispat yükü yetkili satıcıya ve yenileme merkezine ait olacaktır.

Yenilenmiş ürünün, yenileme merkezi tarafından hazırlanan tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanılması nedeniyle ortaya çıkan arızalarda, tüketici yenilenmiş ürün garantisi taahhüdünden faydalanamayacaktır.

Yetkili satıcı ya da yenileme merkezi tarafından, kargo ile gönderilen arızalı yenilenmiş ürünler hariç olmak üzere, kendilerine teslim edilen veya kendileri tarafından teslim alınan arızalı yenilenmiş ürünler ile ilgili olarak ürünün teslim alındığına dair aşağıdaki bilgileri içeren teslim fişinin düzenlenmesi ve tüketiciye verilmesi zorunludur:

• Teslim edenin adı, soyadı ve imzası.
• Teslim alanın adı, soyadı ve imzası.
• Tüketicinin yenilenmiş ürüne ilişkin şikâyet ve talepleri.
• Yenilenmiş ürünün cinsi, markası ve modeli.
• Teslim tarihi.

Yetkili satıcı ya da yenileme merkezi tarafından, onarım hakkını kullanan tüketicilere teslim edilen yenilenmiş ürünlerle ilgili olarak aşağıdaki bilgileri içeren servis fişinin tekemmül ettirilmesi ve tüketicilere verilmesi zorunludur:

• Yenileme merkezinin unvanı, adresi ve iletişim bilgileri.
• Tüketiciye teslim tarihi.
• Arızasına ve yapılan işlemlere ilişkin bilgi.
• Yenilenmiş ürün garantisi kapsamı dışında ise ücreti.
• Yenileme merkezi yetkilisinin imzası.
• Kargo ile teslim alınanlar haricinde, tüketicinin adı, soyadı, adresi ve telefonu ile imzası.

Teslim fişi ve servis fişi kalıcı veri saklayıcısıyla da tüketiciye verilebilir. Bu durumda, bu belgelerin tüketiciye verildiğine ilişkin onayının alınması zorunludur. Tüketicinin onayının alındığının ispat yükü yetkili satıcı ve yenileme merkezine ait olacaktır.

 

10.) Bilgi ve Belgelerin Saklanması ile Kişisel Verilerin Korunması :

Yönetmelikte düzenlenmesi öngörülen her bir işleme ilişkin bilgi ve belgelerin 5 yıl boyunca saklanması zorunludur.

Bu Yönetmelik kapsamında yürütülen kişisel veri işleme faaliyetlerinde 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile bu Kanuna dayanılarak çıkarılan ikincil mevzuatta yer alan usul ve esaslara uyulması zorunludur.

 

Konu hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz info@berkerberker.com adresinden bize ulaşabilirsiniz