Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları

20 Temmuz 2021

14/07/2021 tarihli 31541 sayılı Resmî Gazete’de Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile Devralınacak Alacaklara İlişkin İşlemler Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) yayımlanarak 14/07/2021 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik hükümleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı (“Başkan”) tarafından yürütülecektir.

I-) Amaç ve Kapsam

Bu Yönetmelik’in amacı, varlık yönetim şirketlerinin kuruluş ve faaliyetlerine ve varlık yönetim şirketlerince devralınacak alacaklara ilişkin süreç ve işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

II-) Tanımlar

Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile Devralınacak Alacaklara İlişkin İşlemler Hakkında Yönetmelik’in tanımlara ilişkin 3. Maddesi uyarınca;

Banka: 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 3. maddesinde tanımlanan bankaları,

Değerleme kuruluşu: 29946 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Değerleme Hizmeti Almaları ve Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik kapsamında Kurulca yetkilendirilen değerleme kuruluşlarını,

Diğer mali kurumlar: 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’nda tanımlanan Finansal Kurumlar Birliğine üye olan kuruluşlar ile ana faaliyet konuları para ve sermaye piyasaları olan ve bu konulardaki özel kanunlara göre izin ve ruhsat almak suretiyle finansman sağlama veya ödünç para verme konularında ya da sigortacılık alanında faaliyet gösteren yurt içi ve yurt dışındaki kuruluşları,

Finansal tablo: 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirtilen finansal tabloları,

Finansal tüketici: 31061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/7)’de belirtilen tüketicilerden, banka veya diğer mali kurumlara olan ve tacirlere kullandırılan ticari bir finansman niteliğinde olmayan borçları varlık yönetim şirketlerince devralınan tüketiciyi,

Kalıcı veri saklayıcısı: Müşterinin gönderdiği veya kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,

Kanun: 5411 sayılı Bankacılık Kanunu,

Kayıtlı elektronik posta: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen elektronik ortamda tebligatı sağlayan hesabı,

Kaynak kuruluş: Ana faaliyet konularından doğan alacaklarını veya diğer varlıklarını varlık yönetim şirketine devreden Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, banka veya diğer mali kurumları,

Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,

Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,

Ödenmiş sermaye: Şirketin fiilen ve her türlü muvazaadan arî olarak ödenmiş sermayesinden, bilançoda görülen zararın yedek akçelerle karşılanamayan kısmı düşüldükten sonra kalan tutarı,

Özkaynak: Ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri, dönem net kârı, geçmiş yıllar kârı ve Kurulca belirlenecek diğer kalemler toplamından varsa dönem net zararı, geçmiş yıllar zararı ve Kurulca belirlenecek diğer kalemlerin düşülmesi suretiyle elde edilen bakiyeyi,

Varlık yönetim şirketi: Kaynak kuruluşların alacakları ile diğer varlıklarının satın alınması, tahsili, yeniden yapılandırılması ve satılması amacına yönelik olarak faaliyet göstermek üzere Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre izin alarak kurulan şirketleri,

ifade edecektir.

III-) Kuruluş Şartları

Varlık yönetim şirketlerinin kuruluşlarına Kurulca izin verilecektir.

Varlık yönetim şirketlerinin;

a) Anonim şirket şeklinde kurulması,

b) Nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş sermayesinin 50 milyon Türk Lirasından az olmaması,

c) Hisse senetlerinin tamamının nama yazılı ve nakit karşılığı çıkarılması,

ç) Ticaret unvanında “Varlık Yönetim Şirketi” ibaresinin bulunması,

d) Ana sözleşmesinin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, bu Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olması,

e) Kurucularının sayılan şartları taşıması,

şarttır.

Kuruluş için gerekli olan asgari sermaye tutarını arttırmaya Kurul yetkili olacaktır.

Faaliyet konuları farklı olan şirketler ana sözleşmelerini Türk Ticaret Kanunu ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak değiştirmek ve şartları taşımak üzere kuruluşta aranan belgelerle Kuruma başvurmak ve Kuruldan gerekli izinleri almak kaydıyla varlık yönetim şirketi olarak faaliyet gösterebilecektir.

IV-) Kurucularda Aranan Şartlar

Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile Devralınacak Alacaklara İlişkin İşlemler Hakkında Yönetmelik’in kurucularda aranan şartlarla ilgili genel hususlara ilişkin 5. Maddesi uyarınca;

Varlık yönetim şirketi kurucuları ile tüzel kişi kurucuların sermayesinde yüzde on ve daha fazla paya sahip ortaklarının veya kontrolü elinde bulunduran gerçek ve tüzel kişilerin Kanun’da belirtilen şartları taşımaları zorunludur.

V-) Kuruluş ve Faaliyet İzni

Varlık yönetim şirketi kurulması veya mevcut bir şirketin varlık yönetim şirketine dönüşmesi için EK-1’de belirtilen belgelerle birlikte Kurum’a başvurulması zorunludur. Kurum gerekli görmesi halinde ilave bilgi ve belge talep etmeye yetkili olacaktır.

Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile Devralınacak Alacaklara İlişkin İşlemler Hakkında Yönetmelik kapsamında;

a) Yabancı uyruklu kişilerden istenilen belgelerin bu kişilerin yerleşik olduğu ülkede kayıtların tutulduğu bir merci ya da sistem olmaması nedeniyle temin edilememesi durumunda, bu durumun ilgili ülkenin yetkili mercilerinden alınacak bir belge ile Kuruma tevsik edilmesi zorunludur.

b) Bu Yönetmelik’te yer alan başvurularla ilgili olarak yurt dışından temin edilecek belgelerin ilgili ülkenin yetkili makamlarınca ve Türkiye’nin o ülkedeki konsolosluğunca veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan 20/06/1984 tarihli ve 3028 sayılı Kanun ile kabul edilen Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması ve başvuruya belgelerin noter onaylı tercümelerinin de eklenmesi şarttır.

Kurulca başvurunun uygun görülmesi halinde, varlık yönetim şirketi, kuruluş veya dönüşüm işlemlerinin mevzuat hükümlerine uygun bir şekilde gerçekleştirilmesinden ve Ticaret Siciline tescil ve ilân işlemlerinin tamamlanmasından sonra faaliyet izni almak üzere Kurum’a başvuruda bulunacaktır. Yapılan değerlendirmeler neticesinde faaliyet konularını yürütebilecek yeterliliğe sahip bulunduğuna hükmedilen varlık yönetim şirketlerine Kurulca faaliyet izni verilecektir.

Varlık yönetim şirketlerinin kuruluş izinleri kuruluş izninin gerçeğe aykırı beyanlarla alınmış olması, kuruluş izninden vazgeçildiğinin beyan edilmesi, iznin verilmesinde aranan şartların faaliyete geçilinceye kadar kaybedilmesi, faaliyet izni alınamamış olması veya kuruluş iznini takip eden yüz seksen gün içinde faaliyet izni almak üzere başvuruda bulunulmaması hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda Kurulca iptal edilecektir. Faaliyet izninin alınmasını müteakip bir yıl içinde faaliyete geçmeyen ya da faaliyetlerine 1 yıl süre ile kesintisiz ara veren varlık yönetim şirketlerinin faaliyet izni Kurulca iptal edilecektir. Faaliyete geçildiği tarihten itibaren 7 iş günü içinde durumun Kurum’a bildirilmesi zorunludur.

VI-) Ana Sözleşme Değişikliği ve Hisse Devri

Yönetmelik’in ana sözleşme değişikliği ve hisse devri ilgili genel hususlara ilişkin 7. Maddesi uyarınca;

Varlık yönetim şirketleri, ana sözleşmelerinde yapılacak değişiklikler öncesinde Kuruma bilgi verecektir. Kurum, ana sözleşme değişiklikleri ile ilgili olarak 15 iş günü içinde olumsuz görüş bildirmediği takdirde, bu değişiklikler şirketlerin genel kurul gündemine alınacak ve sonucundan Kuruma bilgi verilecektir. Kurumca uygun görülmeyen değişiklik tasarıları genel kurulda görüşülemeyecektir. Sicil memuru, Kurumun uygun görüşü olmaksızın ana sözleşme değişikliklerini Ticaret Siciline tescil edemeyecektir. Varlık yönetim şirketlerinin ana sözleşmeleri güncel olarak varlık yönetimi şirketinin internet sayfasında yayımlanacaktır. Ana sözleşmelerin güncelleştirilmesi, değişikliklerin gerçekleştiği tarihten itibaren 10 iş günü içinde yapılmak zorundadır. Varlık yönetim şirketinin adres değişikliklerini değişiklik tarihinden itibaren 15 iş günü içinde Kuruma bildirmesi zorunludur.

Bir gerçek veya tüzel kişinin, varlık yönetim şirketi sermayesinin yüzde 10’unu veya daha fazlasını temsil eden payları edinmesi veya varlık yönetim şirketinin kontrolünün el değiştirmesi sonucunu doğuran pay devirleri Kurulun iznine tabi olacaktır. İzin alınmadan yapılan pay devirleri pay defterine kaydolunamayacaktır. Bu hükme aykırı olarak pay defterine yapılan kayıtlar hükümsüzdür.

Yönetim veya denetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren hisse senetlerine sahip olan ortakların kurucularda aranan nitelikleri taşıması şarttır.

Varlık yönetim şirketi sermayesinin kontrolünü elinde bulunduran tüzel kişilerin kontrolünün el değiştirmesi Kurulun iznine bağlı olacaktır. Bu hüküm tüzel kişi ortağın yönetim ve denetimini belirleyen sermaye paylarının bir başka tüzel kişiye ait olması halinde gerçek kişi ortak ya da ortaklara ulaşılıncaya kadar uygulanacaktır.

Bu madde kapsamındaki hisse devir izinleri, devralan ortağın kurucularda aranan nitelikleri taşıması şartıyla verilebilecektir. Pay defterine kaydedilen hisse devirlerinin izne tabi olmasalar bile 1 ay içinde Kuruma bildirilmesi zorunludur.

Sermaye artırımlarına ilişkin ana sözleşme değişikliğine dair yönetim kurulu kararının bir örneği ve bir önceki sermayenin ödendiğinin tespitine ilişkin rapora ek olarak, sermaye artırımının iç kaynaklardan gerçekleştiriliyor olması halinde iç kaynakların sermayeye ilave edilebilirliğine ilişkin tespit raporunun, iç kaynaklara başvurulmadan gerçekleştirilecek sermaye artırımlarında ise arttırılacak tutarın her türlü muvazaadan âri olarak nakden ödeneceğine ilişkin beyanın Kurum’a gönderilmesi gerekecektir. Sermayenin mevzuata aykırı olarak artırıldığı tespit edilen kısmı, özkaynak hesabında dikkate alınmayacaktır.

Ana sözleşme değişikliğinin yayımlanmasını müteakip değişikliğin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin bir nüshası 15 gün içinde Kurum’a gönderilecektir.

VII-) Birleşme, Bölünme, Devir ve Tasfiye

Varlık yönetim şirketinin birleşme, bölünme, devir ve tasfiyesi Kuruldan izin alınmak kaydıyla genel hükümlere tabi olacaktır.

Birleşme, bölünme ve devir izni için varlık yönetim şirketince Kuruma verilecek başvuru dilekçesine;

a) Birleşme, bölünme veya devre ilişkin yönetim kurulu kararı,

b) Birleşme, bölünme veya devir sözleşmesi,

c) Varlık yönetim şirketi özkaynağının tespitine, birleşme ve değiştirme oranlarının hesaplanmasına, gerçekleştirilecek sermaye artırım tutarının belirlenmesine ve birleşme, bölünme veya devre esas finansal tablolara ilişkin bağımsız denetim raporları,

ç) Birleşme, bölünme veya devir sonucu oluşacak ana sözleşme taslağı,

d) Birleşme, bölünme veya devir işleminin gerekçelerini ortaya koyan rapor,

e) Birleşme, bölünme veya devirden itibaren üç yıllık hedeflerin ortaya konulduğu tahmini finansal tablolar ve birleşme, bölünme veya devir sonrası tahmini bilanço,

eklenecektir.

Varlık yönetim şirketlerinin faaliyetlerine son vermeleri ve iradi tasfiyeleri Kurulun iznine tabi olacaktır. Varlık yönetim şirketi genel kurulunda karar almak suretiyle iznin tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde birleşme, bölünme, devir veya tasfiye işlemlerine geçilmediği takdirde verilen izin geçersiz olacaktır. Yeniden izin alınmadan bu işlemlere devam olunamayacaktır.

VIII-) Şube Açma

Şube açma izni almak üzere Kuruma başvuracak varlık yönetim şirketinin, standart orana uyumlu olarak faaliyet göstermesi ve her bir şube için 1 milyon Türk Lirası tutarında ödenmiş sermayeye sahip olması gereklidir.

Kuruma yapılacak başvurulara, şube açılışına ilişkin yönetim kurulu kararının bir örneğinin eklenmesi zorunludur.

Varlık yönetim şirketinin yurt dışında şube açma talebine izin verilebilmesi için şubenin bulunduğu ülke düzenlemeleri ve uygulamalarında, Kurumun denetim ve gözetim faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgeleri edinmesine ve söz konusu şubede denetim yapmasına ilişkin herhangi bir engel bulunmaması şarttır. Yapılacak değerlendirme sonucunda Kurumca uygun görülmesi halinde varlık yönetim şirketine şube açma izni verilecektir. İzin tarihinden itibaren 3 ay içinde yurt içi şubenin tescil ve ilan ettirilmemesi halinde, şube açılış izni geçersiz olacaktır.

IX-) Kurumsal Yönetim

Varlık yönetim şirketlerinin yönetim kurulları genel müdür dahil 3 kişiden az olamayacaktır. Genel müdür, bulunmadığı hallerde vekili, yönetim kurulunun doğal üyesidir. Varlık yönetim şirketlerinde görev alacak yönetim kurulu üyeleri ile genel müdür ve genel müdür yardımcılarının, Kanun’da belirtilen şartları taşıması zorunludur.

Varlık yönetim şirketi genel müdürlerinin hukuk, iktisat, işletme, maliye, bankacılık, kamu yönetimi ve dengi dalları ile mühendislik dallarında lisans veya lisansüstü düzeyinde öğrenim görmüş ve hukuk, finans veya işletmecilik alanında en az 7 yıllık mesleki tecrübeye sahip olmaları şarttır. Genel müdür yardımcılarının ise bu fıkrada belirtilen mesleki tecrübe alanlarında en az 5 yıl deneyime sahip olmaları ve ayrıca lisans düzeyinde öğrenim görmüş olmaları şarttır.

Başka unvanlarla istihdam edilseler dahi yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür yardımcısına denk veya daha üst konumlarda görev yapan diğer yöneticiler de bu Yönetmelik’in genel müdür yardımcılarına ilişkin hükümlerine tabi olacaktır.

Genel müdürün bulunmadığı hallerde genel müdür ile aynı nitelikleri haiz olmak kaydıyla yönetim kurulu toplantılarına genel müdür vekili olarak katılacaklar ve hangi hallerde bu toplantılara katılacakları yönetim kurulunca belirlenecektir.

X-) İç Sistemler

Varlık yönetim şirketleri, maruz kaldıkları risklerin izlenmesi, kontrolünün sağlanması, faaliyetlerinin kapsamı ve yapısıyla uyumlu ve değişen koşullara uygun ve yönetim kuruluna bağlı olarak görev yapacak yeterli ve etkin bir risk yönetimi ve iç kontrol sistemi kurmak ve işletmekle yükümlü olacaktır.

Varlık yönetim şirketleri, risk yönetimi ve iç kontrol sistemlerini bu Yönetmelik’e uygun olarak tesis etmekle bu sistemlerin işlerliğini, uygunluğunu, etkinliğini ve yeterliliğini sağlamakla bu sistemler ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde işleyişini ve üretilen bilgilerin güvenilir, doğru, tam, izlenebilir, tutarlı ve ihtiyacı karşılayacak uygun biçim ve nitelikte olmasını sağlamakla yükümlü olacaktır ve bu yükümlülük münhasıran yönetim kuruluna ait olacaktır.

Varlık yönetim şirketleri, faaliyetlerinin mevzuata, iç düzenlemelerine ve faaliyetlerinin mahiyetine uygun olarak yürütülmesini, muhasebe ve raporlama sisteminin bütünlüğünü, güvenilirliğini ve bilgilerin zamanında elde edilebilirliğini her seviyedeki personeli tarafından uyulacak ve uygulanacak sürekli kontrol faaliyetleri ile sağlamak üzere etkin ve yeterli iç kontrol sistemi tesis etmek zorunda olacaktır.

Varlık yönetim şirketleri nezdinde oluşturulacak bilgi sistemleri, varlık yönetim şirketlerinin ölçeği, faaliyetlerinin niteliği ve karmaşıklığı ile uyumlu olarak yapılandırılacaktır. Bilgi sistemleri, varlık yönetim şirketleri ile ilgili tüm bilgilerin elektronik ortamda güvenli bir şekilde saklanmasına ve kullanılmasına imkân verecek yapıda oluşturulacaktır. Bilgi sistemlerinin güvenilirliğinin sağlanması ve düzenli olarak güncellenerek gerekli değişikliklerin yapılması zorunludur.

Varlık yönetim şirketi; Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tüm işlemlerini gerçek mahiyetlerine uygun surette, her bir işlem bazında zamanında ve doğru bir şekilde muhasebeleştirmek, finansal raporlarını bilgi edinme ihtiyacını karşılayabilecek biçim ve içerikte, anlaşılır, güvenilir ve karşılaştırılabilir, denetime, analize ve yorumlamaya elverişli, zamanında ve doğru şekilde düzenlemek zorunda olacaktır. Finansal raporlarda yer verilen bilgilerin muhasebe kayıtları ile uyumlu olması şarttır.

XI-) Faaliyet Alanı

Varlık yönetim şirketleri;

a) Sigortacılık alanı dışında faaliyet gösteren kaynak kuruluşların ana faaliyet konularından doğan alacakları ve diğer varlıkları ile sigortacılık alanında faaliyet gösteren kaynak kuruluşların yalnızca kredi sigortası hizmetinden doğan alacaklarını devralabilecek, devredebilecek, devraldığı alacakları tahsil edebilecek, varlıkları nakde çevirebilecek veya bunları yeniden yapılandırarak devredebilecektir.

b) Alacakların tahsili amacıyla edindiği gayrimenkul veya sair mal, hak ve varlıkları işletebilecek, kiralayabilecek, teminata konu edebilecek, devredebilecek ve bunlara yatırım yapabilecektir.

c) Sağlanan finansman toplamının özkaynaklarının üç katını geçmemesi şartıyla alacaklarını tahsil etmek amacıyla borçlularına ilave finansman sağlayabilecektir.

ç) Kaynak kuruluşların ana faaliyet konularından doğan alacakları ile diğer varlıklarının tahsilatı, yeniden yapılandırılması veya üçüncü kişilere devri konularında aracılık, destek ve danışmanlık hizmeti verebilecektir.

d) Ana faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere sermaye piyasası mevzuatı dâhilinde ve gerekli izinleri almak kaydıyla faaliyette bulunabilecek ve menkul kıymet ihraç edebilecek, fon kurabilecek, ihraç edilmiş menkul kıymetlere yatırım yapabilecektir.

e) Alacaklardan dolayı edinilmek zorunda kalınan iştirak payları dışında, yalnızca faaliyetlerini gerçekleştirmek amacıyla sınırlı olmak üzere iştirak edinebilecektir.

f) Şirketlere kurumsal ve finansal yeniden yapılandırma alanlarında danışmanlık hizmeti verebilecektir.

Varlık yönetim şirketleri, bu maddede belirlenen konular dışında faaliyette bulunamayacaktır.

Varlık yönetim şirketlerinin, alacaklarından dolayı edinmek zorunda kaldıkları iştirak payları dışında iştirak edinebilmesi Kurum’un iznine tabi olacaktır. İştirakin edinilme gerekçesinin şirketin mali planlaması ve beklenen nakit akışlarını da içerecek şekilde yazılı hale getirilmesi ve konu ile ilgili alınacak yönetim kurulu kararı ile birlikte Kurum’a başvurulması zorunludur. Kurum izni sonrasında iştirak edinim süreçlerinin tamamlanmasını müteakip 15 gün içinde sürecin tamamlandığına ilişkin Kuruma bilgi verilecektir. Varlık yönetim şirketlerinin, bu madde uyarınca iştirak edecekleri ortaklıkların, sermayesinin veya oy hakkı toplamının en az yüzde onuna sahip olması şarttır.

XII-) Denetim

Varlık yönetim şirketlerinin bağımsız denetimi Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde yapılacaktır. Varlık yönetim şirketinin yıl sonu konsolide olmayan finansal tablolarına ilişkin bağımsız denetim raporlarının takip eden yılın 15 Nisan tarihine kadar Kurum veri tabanına raporlanması zorunludur.

Varlık yönetim şirketleri, varlık yönetim şirketlerinin ortakları, varlık yönetim şirketlerinin kontrol ettiği ortaklıklar ve ilgili diğer gerçek ve tüzel kişiler bu Yönetmelik hükümleriyle ilgili olarak Kurum ve Kurumun yerinde denetim yapmaya yetkili meslek personeli tarafından istenecek her türlü bilgi ve belgeyi vermek, defter ve belgelerini ibraz etmek, incelemeye hazır bulundurmak ve tüm bilgi işlem sistemini denetim amaçlarına uygun olarak yerinde denetime açmakla yükümlü olacaktır.

Mali bünyelerini ciddi şekilde olumsuz etkileyecek durumların tespiti halinde, Kurum varlık yönetim şirketlerinden gerekli her türlü tedbirin alınmasını istemeye yetkili olacaktır. Varlık yönetim şirketleri, şekil ve kapsamı Kurumca belirlenen finansal tablolar ve istatistiki bilgileri istenilen süre ve yöntemlerle Kuruma göndermek zorundadır.

Belirlenen şartları ya da ortakları, kurucularda aranan şartları kaybeden, yukarıda açıklanan şartlara aykırı işlem yaptığı tespit edilen, Kurumca istenen tedbirleri belirlenen sürelerde almayan, Kurumca talep edilen bilgi ve belgeleri süresi içinde göndermeyen, işlemlerini kayıt dışı bıraktığı veya gerçeğe aykırı olarak muhasebeleştirdiği ya da bu Yönetmelik hükümlerine aykırı işlem yaptığı tespit edilen varlık yönetim şirketlerine, Kurum tarafından durumlarını mevzuat hükümlerine uygun hale getirmeleri için 3 aya kadar süre verilebilecektir. Kurul tarafından süre verilmesine gerek görülmeyenlerin veya Kurul tarafından süre verilmesi halinde verilen süre içinde durumlarını düzeltmeyenlerin faaliyet izinlerinin iptal edilebilecek veya yeni sözleşme yapma yetkilerinin askıya alınabilecektir.

İradi tasfiye talebinde bulunan varlık yönetim şirketleri ile adres değişikliklerini süresinde bildirmeyen ve yapılan yasal tebligata rağmen adresinde bulunmadığı tespit edilen varlık yönetim şirketlerinin faaliyet izni Kurulca iptal edilecektir.

Faaliyet izni iptal edilenler, Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca münhasıran varlık yönetim şirketlerine tanınan faaliyetlerle iştigal edemeyecek, ticaret unvanlarında, ilan ve reklamlarında veya işyerlerinde söz konusu işlerle iştigal ettikleri izlenimini yaratacak hiçbir kelime, deyim ve işaret kullanamayacaktır.

XIII-) Devir Öncesi Süreç

Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlar borçluyu ve teminatı dikkate alarak borcun tahsil edilme yüzdesi ve süresi ile gerçeğe uygun değerini de içerecek şekilde iktisadi nedenini yazılı hale getirmek kaydıyla ana faaliyet konularından doğan alacakları ile diğer varlıklarını varlık yönetim şirketlerine devredebilecektir. Devre ilişkin uygulama esasları yazılı olarak belirlenecektir ve uygulanacaktır.

Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlar, yalnızca münferit bir risk grubunu içeren alacaklar hariç, alacaklarını varlık yönetim şirketlerine ihale usulü dışında bir yöntem ile devredemeyecektir.

Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlarca, devre ilişkin ihale sürecinde varlık yönetim şirketlerinin eşit şartlarda süreci değerlendirmelerine imkan verecek bir takvim belirlenecektir. Bu takvim doğrultusunda ihale şartlarını ve devredilecek alacak portföyünün niteliklerini içeren ve ihaleye davet niteliğinde olan bir bilgilendirme metni, kaynak kuruluşun kendi internet sayfasında ve ana sayfada görünecek şekilde en az 5 iş günü süreyle yayınlanacaktır. Devir süreci işletilirken adil, şeffaf ve rekabetçi bir devir ortamının tesis edilmesi sağlanacaktır.

XIV-) Kaynak Kuruluşun Devirle İlgili Yükümlülükleri

Kurumun denetim ve gözetimine tabi kaynak kuruluşlar;

a) Alacakların devrinden önce borçluya, borcun, aslı ve ferileri ile birlikte alacağın hangi varlık yönetim şirketine devredileceğine dair bilgi vermekle ve buna ilişkin belge ve kayıtları denetime hazır bulundurmakla,

b) Alacak devrinin gerçekleşmesinden önce belirtilen bilgi ve belgeleri varlık yönetim şirketlerine doğru ve eksiksiz olarak bildirmekle,

c) Alacağa dayanak belge ve evraklar ile icra/iflas takibi başlatılmış olması halinde takip ve varsa dava bilgilerinin, kendi uhdesinde bulunan ilgili borçlunun kimlik tespitini sağlayacak kimlik bilgileri ile güncel iletişim bilgilerinin sağlıklı ve doğru bir şekilde devir sözleşmesi kurulmuş varlık yönetim şirketlerine iletilmesini sağlamakla,

ç) Devredilen alacaklara ilişkin şikâyetlere dayalı olarak varlık yönetim şirketlerince kendilerine iletilen her türlü bilgi ve belge talebini, talebin kendilerine iletildiği tarihten itibaren on beş gün içinde, talepte bulunan borçluya iletmek suretiyle yerine getirmekle,

d) Risk Merkezi üyesi olmaları halinde alacağın varlık yönetim şirketine devredildiğine dair Risk Merkezi ve ilgili diğer mercilere gerekli bildirimleri yapmakla,

yükümlü olacaktır.

XV-) Devredilen Alacaklara İlişkin Yükümlülükler

Varlık yönetim şirketleri, devraldıkları alacaklara ilişkin takip ve tahsil işlemlerine başlamadan önce asıl borçluların veya yasal temsilcilerinin Risk Merkezi veya elektronik haberleşme işletmecilerinin rehber hizmetleri üzerinden sorgulanan ya da kaynak kuruluşlardan alınan iletişim adreslerine yazılı bildirimde bulunacaktır. Söz konusu bildirim kalıcı veri saklayıcısı yoluyla elektronik ortamda da yapılabilecektir.

Yukarıda açıklanan belirtilen bildirimde, kaynak kuruluşun adı da belirtilmek suretiyle borçlunun kaynak kuruluşa olan borcunun varlık yönetim şirketine devrolduğu ve borç hakkında bilgi alınmasını teminen varlık yönetim şirketi ile iletişime geçilmesi yönünde bir metin ile ilgili varlık yönetim şirketine ait tüm iletişim bilgileri yer alacaktır. Söz konusu bildirimde borcun detayları hakkında bilgilere yer verilmeyecektir.

XVI-) Tahsilat Süreci

Varlık yönetim şirketleri ile bunlara bağlı tahsilat ekipleri tarafından borçluya tutar teklif edilen her durumda ve sonrasında uzlaşılan tutar ödendiğinde borçluya yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla bildirim yapılması ve bu bildirimin kayıt altına alınarak saklanması zorunludur. Uzlaşılan tutarın ödenmesi durumunda söz konusu bildirimin borcun sona erdiği bilgisini içermesi de zorunludur.

Varlık yönetim şirketleri borçluların kimlik ve iletişim bilgilerini doğru tespit etmekle yükümlü olacaktır. Varlık yönetim şirketlerinin borçluya bildirdiği iletişim bilgileri üzerinden şirket ile doğrudan kendilerinin iletişim kurması ya da borçlu ile iletişim kurulduğu esnada borçlunun ve kendilerinin onay vermesi suretiyle, borcu ödemek, borcu üstlenmek, borca veya sözleşmeye katılmak isteyenler dışında, borçla ilgili yetkili olmayan üçüncü kişilere borçla ilgili herhangi bir şekilde bilgi verilemeyecek ve bu kişilerle iletişim kurulamayacaktır.

Varlık yönetim şirketleri, borçlularla kurulan her türlü iletişimde Kanun, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun davranmakla, borçluların toplum içindeki itibarını zedeleyici iletişim ve tahsilat yöntemlerinden kaçınmakla isim ve sair bilgi benzerlikleri nedeniyle borçla ilgisi bulunmayan üçüncü kişilerle iletişim kurmamakla yükümlü olacaktır.

XVII-) Dış Hizmet Sağlayıcı Kuruluşlar

Varlık yönetim şirketlerinin esas faaliyetlerini kendi organizasyonuyla gerçekleştirmesi esas olmakla birlikte tahsilat ve takip işlemleri için hukuk bürosu, çağrı merkezi, değerleme kuruluşu gibi dış hizmet sağlayıcı kuruluşlarla çalışması halinde bu durum varlık yönetim şirketinin ve varlık yönetim şirketi yönetim kurulunun mevzuat karşısındaki sorumluluklarını etkilemeyecektir.

Devralınan alacakların takibine yönelik olarak varlık yönetim şirketinin dış hizmet alımı yoluyla süreli ya da süresiz avukatlık hizmeti alması halinde, hizmet sağlayıcılar ile varlık yönetim şirketleri arasında bu Yönetmelik’in ilgili hükümlerindeki yükümlülüklere uygun bir sözleşme akdedilecek ve söz konusu sözleşmeler denetime hazır bir şekilde bulundurulacaktır.

XVIII-) Finansal Tüketicilere İlişkin Hükümler

Devralınan alacağın borçlusunun finansal tüketici olduğu hallerde varlık yönetim şirketleri tarafından;

a) Bildirimde bulunulmasına rağmen borcun ödenmediği hallerde resmî tatil günleri ve Pazar günleri hariç olmak üzere sadece 09.00-20.00 saatleri arasında borçluyla ya da borçla ilgili veya yetkili olduğu belirtilen diğer kişilerle iletişim kurulması ve bunlar dışındaki kişilerle iletişim kurulmamasına yönelik tedbirler alınması,

b) Tahsilat konusunda Kanun’a uygun olarak, borçlunun Risk Merkezi veya elektronik haberleşme işletmecilerinin rehber hizmetleri üzerinden sorgulanan ya da kaynak kuruluşlar veya borçlu tarafından bildirilen telefon numaraları üzerinden ve gerekli güvenlik teyidinin yapılması suretiyle iletişim kurulması,

c) Borçluya ulaşılamadığı durumlarda, arama sayısının farklı telefon hatlarından yapılan aramalar da dâhil günde en fazla üç, mesaj sayısının ise bir ile sınırlı tutulması, borçluya ulaşıldığı ve konunun aktarıldığı durumlarda ise borçlunun kayıt altına alınmış rızası bulunmadıkça bir sonraki aramaya kadar asgari beş iş günü geçmesi, borçlu olduğuna dair varlık yönetim şirketinin elinde somut belgeler olmadıkça borcunu kabul etmeyen, herhangi bir uzlaşmayı reddeden ve kesinlikle aranmak istemediğini açıkça ifade eden kişilerin aranmaması,

ç) İnternet sitesinde veya yapılan yazılı ve sözlü bildirimlerde numarası açıkça belirtilen çağrı merkezlerinden arayan kişinin borçlu olduğuna yönelik borçlu kimlik bilgileri üzerinden güvenlik teyidi yapılmak suretiyle borca ilişkin her türlü bilgi ve belge talebinin alınabildiği, şikâyet ve itirazların kaydedildiği ve saklandığı, varlık yönetim şirketlerinin mesai saatleri içinde süreklilik arz edecek, kolay erişilebilen bir sistemin tesis edilmesi ve işletilmesi,

d) 31132 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Banka Çağrı Merkezlerinin Hizmet Seviyesinin ve Kalitesinin Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik’te belirtilen oransal sınırlara uygun olarak çağrı merkezi hizmetinin verilmesi,

zorunlu olacaktır.

Varlık yönetim şirketlerince, finansal tüketicilere verilen borç ve tahsilat bilgilerinin doğru, sade ve anlaşılır olması esastır.

XIX-) Koruyucu Hükümler

Varlık yönetim şirketi özkaynağının, toplam aktiflerine oranının asgari yüzde üç olarak tutturulması ve idame ettirilmesi zorunludur. Kurul, varlık yönetim şirketinin aktif yapısını ve mali bünyesini dikkate alarak standart oranın artırılmasını veya varlık yönetim şirketi bazında farklı oranların uygulanmasını kararlaştırabilecektir.

Standart oranı sağlayamayan varlık yönetim şirketi, bu oranı tutturuncaya kadar kaynak kuruluşlar ile alacaklarının veya diğer varlıklarının devrine ilişkin yeni sözleşme yapamayacaktır.

XX-) Çeşitli ve Son Hükümler

26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik ile 30151 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Sermayeli Bankalar ile Bu Bankaların Bağlı Ortaklığı Niteliğini Haiz Finansal Kuruluşların Alacaklarının Varlık Yönetim Şirketlerine Satışı Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

Varlık yönetim şirketleri durumlarını 1 yıl içinde “nakden ve her türlü muvazaadan ari olarak ödenmiş sermayesinin 50 milyon Türk Lirasından az olmaması” şartına uygun hale getirecektir. Kurulca uygun görülmesi halinde bu süre 1 yılı geçmemek üzere uzatılabilecektir. Anılan yükümlülüğü sağlayamayan varlık yönetim şirketlerinin faaliyet izinleri Kurul tarafından iptal edilecektir. 14/07/2021 tarihinden önce Kuruma kuruluş veya faaliyet izni başvurusunda bulunmuş olanlar için kuruluş şartlarında belirtilen 50 milyon Türk Lirası, 30 milyon Türk Lirası olarak uygulanacaktır. Faaliyet izni alınmasını müteakip söz konusu varlık yönetim şirketleri durumlarını 1 yıl içinde kuruluş şartlarındaki miktara uygun hale getirecektir. 14/07/2021 tarihi itibarıyla faaliyette bulunan varlık yönetim şirketleri durumlarını 6 ay içinde Yönetmelik’in diğer hükümlerine uygun hale getirmek zorundadır.

Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile ilgili metne buradan ulaşabilirsiniz.

Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları ile ilgili daha fazla bilgi almak için info@berkerberker.com adresinden bize ulaşabilirsiniz.