Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Tebliğ

3 Aralık 2020

28/11/2020 tarihli 31318 sayılı Resmî Gazete’de “Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1)” yayımlanarak yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Tebliğ 11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 21. Maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen yurt dışı varlıkların Türkiye’ye getirilmesini düzenleyen geçici 93. Madde hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesini amaçlamaktadır. Bazı Varlıkları Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Tebliğ’de gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılmasına ve yurt içinde bulunan ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların vergi dairesine bildirilerek kanuni defter kayıtlarına alınabilmesine ilişkin hususlarında düzenlemeler yer almaktadır.

Anılan Tebliğ, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 93. Maddesinin 8. Fıkrası hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.

Tebliğ’in yurt dışında bulunan varlıklara ilişkin bildirimi düzenleyen 3. Maddesi uyarınca;

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını 30/06/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.

Bu bildirimlerin, yetkili kılınmış vekiller veya kanuni temsilciler tarafından da yapılabilmesi mümkün olacaktır.

Yurt dışında sahip olunan ve yurt dışında bulunan bildirime konu bu varlıkların bildirim tarihinden itibaren 3 ay içerisinde Türkiye’ye getirilmesi gerekmektedir.

Yurt dışında bulunan söz konusu varlıklar, 17/11/2020 tarihinden 30/06/2021 tarihine kadar bankalara veya aracı kurumlara bildirilecek olunup, vergi dairelerine herhangi bir bildirimde bulunulmayacaktır.

Yurt dışında bulunan varlıklar için tek bir bildirim verilmesi esas olup, 30/06/2021 tarihine kadar birden fazla bildirimde bulunulması mümkün olacaktır.

Tebliğ’in yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye’ye getirilmesi hususunu düzenleyen 4. Maddesi uyarınca;

Bildirilen varlıkların, 3 ay içerisinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi halinde hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30/06/2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir.

Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacaktır.

Yurt dışında bulunan ancak kapsama girmeyen varlıkların (örneğin taşınmazların) 30/06/2021 tarihine kadar kapsamdaki varlıklara dönüştürülmek suretiyle söz konusu madde hükümleri çerçevesinde Türkiye’ye getirilmesi mümkün olacaktır.

Tebliğ’de Türkiye’ye getirilmek ile;

Para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya bu varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi ve

Fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının aracı kurumlara bildirilmesi,

Kastedilmektedir.

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda mevcut ya da yeni açılan bir hesaba transfer edilmesi durumunda, banka dekontu veya aracı kurum işlem sonuç formları, varlıkların Türkiye’ye getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecektir.

30/06/2021 tarihine kadar banka veya aracı kurumlara bildirilmesi kaydıyla, yurt dışında bulunan söz konusu varlıkların Türkiye’ye fiziki olarak getirilmesi sırasında yapılan deklarasyon/bildirime istinaden Gümrük İdaresinden alınan belgeler, varlıkların Türkiye’ye getirilmiş olduğunun tevsikinde kullanılabilecektir.

Kapsama giren varlıkların Türkiye’ye getirilmesi nedeniyle, hiçbir suretle vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.

Tebliğ’in yurt dışında bulunan varlıkların bildirimi üzerine banka veya aracı kurumlarca yapılacak işlemleri düzenleyen 5. Maddesi uyarınca;

Gerçek ve tüzel kişiler yurt dışında bulunan varlıkları, 2 nüsha olarak hazırlayacakları form ile bankalara veya aracı kurumlara bildireceklerdir.

Formun bir nüshası, ilgili banka veya aracı kurum tarafından, varsa bildirim nedeniyle açılan hesaba ilişkin bilgiler yazılıp tasdik edildikten sonra, düzenlenen banka dekontları veya işlem sonuç formlarıyla birlikte ilgilisine geri verilecektir.

Bildirimin gerçek veya tüzel kişinin vekili ya da kanuni temsilcisi tarafından yapılması halinde, bankalar veya aracı kurumlarca söz konusu vekil veya kanuni temsilcinin yetkili olup olmadığı hususu kontrol edilecektir.

Bildirime konu edilen varlıklara ilişkin olarak banka veya aracı kurumlar tarafından, bildirimde bulunanlardan herhangi bir belge istenilmeyecektir.

Banka veya aracı kurumlardan, bildirime konu edilen varlıklara ilişkin olarak vergi dairelerince herhangi bir belge istenilmeyecektir.

Tebliğ’in Türkiye’de bulunan varlıkların bildirimini düzenleyen 6. Maddesi uyarınca;

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan, ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30/06/2021 tarihine (bu tarih dâhil) kadar bildirim ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine elektronik ortamda bildirilebilecektir.

Yurt içinde sahip olunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar bildirim konusu yapılabilecektir.

Taşınmazlar dışındaki bildirime konu varlıkların, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince banka veya aracı kurumlardaki hesaplara yatırılması gerekecektir.

Bildirime konu kıymetlerin banka veya aracı kurumlara yatırılarak varlıklarının ispatlanması ve banka ve aracı kurumlarca düzenlenmesi zorunlu belgelerle tevsiki şarttır.

Bildirilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması halinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla alınmış olması ve bildirim tarihini izleyen 10. Ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu imkândan faydalanılabilir.

Yurt içinde bulunan varlıklar için gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince vergi dairelerine tek bir bildirim verilmesi esastır. Ancak, 30/06/2021 tarihine kadar birden fazla bildirimde (düzeltme amacıyla yapılan bildirimler dâhil) bulunulması mümkün olacaktır.

Tebliğin şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri adına görünen varlıkların durumuna ilişkin 7. Maddesi uyarınca;

Şirketlerin kanuni temsilcileri, ortakları ya da şirket veya şirketin ortakları adına geçici 93. Madde kapsamına giren varlıkları 17/11/2020 tarihinden önce yetkili kuruluşlarca düzenlenen bir vekalet veya temsil sözleşmesine istinaden değerlendirmeye yetkili olanlar bu tarih itibarıyla sahip oldukları ve yurt dışında bulunan varlıklarının;

Şirket adına bildirime konu edilerek Türkiye’ye getirilmesi veya

Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi ya da

Türkiye’de bulunan ancak 17/11/2020 tarihi itibarıyla kanuni defter kayıtlarında yer almayan varlıklarının şirket adına bildirilmesi,

Suretiyle sayılan imkanlardan yararlanabileceklerdir.

Şirket veya şirket ortaklarına ait olduğu halde şirketin kanuni temsilcileri, ortakları veya vekilleri dışındaki kişilerce tasarruf edilen varlıklar, şirket adına bildirime konu edilerek madde hükmünden yararlanılabilecektir.

Gerçek kişilere ait olduğu halde bu kişilerin ortağı veya kanuni temsilcisi oldukları yurt dışındaki şirketlerce tasarruf edilen varlıklar da ilgili gerçek kişiler adına bildirime konu edilmeleri halinde bu imkândan yararlanacaklardır.

Bildirim dışındaki nedenlerle yapılacak inceleme esnasında söz konusu varlıkların şirket veya şirket ortaklarına ya da gerçek kişilere ait olduğunun ispat edilmesi gerekmektedir.

Tebliğin varlıkların bildirim değerine ilişkin 8. Maddesi uyarınca;

Gerek yurt dışında bulunan varlıkların banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde gerekse yurt içinde bulunan varlıkların vergi dairelerine bildirilmesinde, bildirildiği tarih itibarıyla varlıklar, aşağıdaki değerleme ölçütleri ile değerleneceklerdir.

Türk lirası cinsinden para, itibari (nominal) değeriyle.

Altın, rayiç bedeliyle.
Döviz, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuruyla.
Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarından;
Pay senetleri, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.
Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.
Yatırım fonu katılma payları, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatıyla.
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle.
Taşınmazlar, rayiç bedeliyle.
Bildirimlerde söz konusu varlıkların Türk lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır ve rayiç bedel, söz konusu varlıkların bildirildiği tarih itibarıyla belirlenen alım-satım bedeli olup bu bedelin gerçek durumu yansıtması gerekecektir.
Borsa rayiciyle değerlenecek varlıkların borsa rayicinin belirlenmesinde, bildirildikleri tarihte işlem gördükleri yurt içi veya yurt dışındaki borsalarda oluşan değerler dikkate alınacaktır.
Döviz cinsinden varlıklarda, bildirildikleri tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate alınacaktır.
Bildirimde bulunduktan sonra, yapılan hataların düzeltilmesi ya da bildirime konu edilen varlıkların azaltılması amacıyla 30/06/2021 tarihine kadar yapılacak düzeltmelerde varlıkların ilk bildirim tarihindeki değerleri esas alınacaktır.

Tebliğin bildirilen varlıkların kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilmesine ilişkin 9. Maddesi uyarınca;
Bildirilen varlıklar, 213 sayılı Kanun uyarınca defter tutan mükelleflerce, kanuni defterlere kaydedilebilecektir.
Yurt dışında bulunan varlıkların; şirket adına bildirilmesi durumunda ilgili şirket, şahıslar adına bildirilmesi halinde bu şahısların kendileri, geçici 93. Maddenin sağladığı imkânlardan yararlanabileceğinden, şirket adına bildirime konu edilen varlıklar, şirketin kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilebilecektir.
213 sayılı Kanun uyarınca defter tutan mükelleflerce, Türkiye’ye getirilen varlıklar ile gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince kanuni defterlere kaydedilen varlıklar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerine dâhil edilebileceği gibi, aynı varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerinden çekilebilecektir.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetleri için pasifte özel fon hesabı açacaklardır. Söz konusu hesap serbestçe tasarrufa konu edilebilecek, sermayeye eklenebileceği gibi ortaklara da dağıtılabilecektir.

Fon hesabında tutulan tutarlar, işletmenin tasfiye edilmesi halinde vergilendirilmeyeceği gibi 193 sayılı Kanunun 81. Maddesi ile 5520 sayılı Kanunun 18. ,19. ve 20. Maddeleri uyarınca gerçekleşecek birleşme, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmeyecektir.

Söz konusu varlıklara ilişkin tutarların, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ortaklara dağıtılması halinde kâr dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacak, gerçek kişi ortaklar ile kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklar tarafından elde edilen bu tutarlar da vergilendirilmeyecektir.

Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterebileceklerdir.

Bildirilen varlıklar, 213 sayılı Kanun uyarınca defter tutan mükelleflerce, banka veya aracı kurumlara ya da vergi dairelerine bildirildiği tarih itibarıyla, belirlenen Türk lirası karşılığı bedelleriyle, kanuni defterlere kaydedilebilecek ve söz konusu varlıkların elden çıkarılması halinde satış kazancının tespitinde bu bedel dikkate alınacaktır.

Tebliğin gider ve amortisman uygulamasına ilişkin 10. Maddesi uyarınca;

Bildirim konusu yapılarak kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar hakkında 213 sayılı Kanunda yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

Kayıtlara alınan bu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.

İlgili kurum ve kuruluşlar, gerçek veya tüzel kişilerin geçici 93. Madde uyarınca yapılacak işlemlere ilişkin taleplerini yerine getirmek zorunda olacaklardır.

Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Tebliğ ile ilgili duyuruya buradan ulaşabilirsiniz.

Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Tebliğ ile ilgili daha fazla bilgi almak için info@berkerberker.com adresinden bize ulaşabilirsiniz.