Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun

18 Kasım 2020

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (Kanun) 17/11/2020 tarihli 31307 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İstisnai maddelerin yürürlük tarihleri ise altlarında belirtilmiştir.Kanun yayımlanmış hali itibariyle, Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi , Motorlu Taşıtlar Vergisi Özel Tüketim Vergisi , tüm idari para cezaları, KYK borçları, Hazine alacaklarını kapsayan bazı alacakların yeniden yapılandırılması, yeni vergi barışı uygulaması,ertelemeler ve istihdam teşviki ile ilgili çeşitli düzenlemeler içermekte olup Kanun hükümleri Cumhurbaşkanı tarafından yürütülecektir.

1-) Borç Yapılandırmasının Kapsamı

Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergiler ve vergi cezaları ile bunlara bağlı gecikme faizleri, gecikme zamları gibi fer’i alacaklar,
Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları,
4a,4b,4c kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan 2020 Ağustos ve önceki aylara ilişkin sigorta primleri ve topluluk sigortası primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi,
İl özel idarelerinin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları,
Belediyelerce tahsil edilen bütün vergiler, vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu hükümlerine göre üyelerin oda ve borsalara, esnaf ve sanatkarların üyesi oldukları odalara, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odalar Birliği’ne, Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin ait olan aidat ve diğer bazı alacaklar,
Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının (YİKOB) 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer’i amme alacakları,
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından kullandırılan ve uygunsuzluğu tespit edilmiş destek ödemelerinden kaynaklı olan alacaklar,
Organize sanayi bölgelerine ve sanayi sitesi yapı kooperatiflerine kullandırılan kredilerden kaynaklı alacaklar,
Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıfların kira alacakları,
Türk Standartları Enstitüsünün alacakları,
İl özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin %50’sinden fazlası bunlara ait şirketlerin mülkiyetinde bulunan taşınmazlar hakkında yaptıkları satış, irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kullanım bedelleri ve hasılat payları alacakları,
Kalkınma ajanslarının özel idareler, belediyeler ve sanayi odalarından olan alacakları,

Yapılandırma kapsamında olacaktır.

Mücbir sebep nedeniyle ertelenen borçlar ve ihtilaflı alacaklar kapsam dışındadır.

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların;

31/12/2020 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilgili idareye başvuruda bulunmaları,
Kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarların taksitle ödenmek istenmesi hâlinde, ilgili maddelerde yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla borçluların başvuru sırasında 6, 9, 10, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri ve tercih ettikleri taksit süresi içerisinde ödemede bulunmaları,
Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, il özel idarelerine, belediyelere ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 31/01/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil), Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ise ilk taksitini 28/02/2021 tarihine kadar (bu tarih dâhil), diğer taksitlerini ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık dönemler hâlinde azami 18 eşit taksitte ödemeleri,

Gerekmektedir.

Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde;

Katsayı uygulanmaz ve Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları (1/11/2016 tarihinden itibaren aylık %0,35 ) esas alınarak hesaplanacak tutarların %90’ının tahsilinden vazgeçilecek,
Bu Kanun kapsamında yapılandırılan idari para cezalarından %25 indirim yapılacak,
Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan %50 indirim yapılacaktır.

Hesaplanan tutarların tamamının ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde;

Katsayı uygulanmayack ve Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları (01/11/2016 tarihinden itibaren aylık %0,35 ) esas alınarak hesaplanacak tutarlar üzerinden %50 indirim yapılacak,
Bu Kanun kapsamında yapılandırılan idari para cezalarından %12,5 indirim yapılacak,
Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan %25 indirim yapılacaktır.

İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilecektir.

3-) Yeni Varlık Barışına Yönelik Düzenlemeler

Kanun’un 21. Maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen geçici madde uyarınca;

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30/06/2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir. Bu araçlar Türkiye’ye getirilmesi şartı aranmaksızın kanunun yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı kredilerin en geç 30/06/2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, sahip oldukları, Türkiye’de bulunan ama kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarını, 30/06/2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirebilecek, dönem kazancının tespitinde kullanılmaksızın kanuni defterlerine kaydedilebilecek, vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.
Söz konusu varlıklar nedeniyle hiçbir surette vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden faydalanılabilmesi için, bildirilen yurt dışı varlıkların 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.

4-) İstihdama Yönelik Düzenlemeler

Kanunun 5. Maddesi ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na (4447 sayılı Kanun) eklenen Ek- 7. Madde uyarınca;

İşsizlik ödeneğinden yararlanan kişilerin, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içerisinde yeni bir işe girmeleri ve en az 12 ay süreyle kesintisiz çalışmaları halinde, uzun vadeli sigorta primlerinin tamamı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacaktır.

Kanunun 6. ,7. ,10. ,11. Maddeleri ile 4447 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikler uyarınca ;

31/12/2020 tarihinde süresi dolan; genç, kadın ve mesleki yeterlilik belgesi sahibi olanların ilave istihdamını konu edinen teşvik uygulaması süresinin 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmasına,
01/01/2018 ile 31/12/2020 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince bir önceki yıl ortalamasına ilave istihdam edilen kişiler için 12 ay, bu kişinin kadın, genç veya engelli olması durumunda 18 ay süreyle prim teşviki verilmesine ilişkin sürenin 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmasına,
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresinin 30/06/2021 tarihine kadar uzatılmasına,
Pandemi döneminde ekonomik faaliyetin azalması sebebiyle çalışanlarını kısa çalışmaya geçiren veya ücretsiz izne ayıran işverenlerin ve çalışanlarının normalleşme süresine geçişlerini sağlamak üzere getirilen “normalleşme desteği”nden yararlanma süresinin, 21/12/2020 tarihinden 30/06/2021 tarihine kadar uzatılmasına,

Yönelik olarak Cumhurbaşkanı’na yetkiler verilmiştir.

Kanunun 9. Maddesi ile 4447 sayılı Kanun’un geçici 22. Maddesinin 1. Fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca;

Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının yürürlük tarihi 31/12/2023 tarihine ertelenmiştir.

Kanunun 12. Maddesi ile 4447 sayılı Kanuna eklenen geçici 27. Madde uyarınca iş veya hizmet sözleşmesi 01/01/2019 -17/04/2020 tarihleri arasında sona erenler ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmeksizin kayıt dışı çalışanların en son çalıştıkları özel sektör işverenine 01/12/2020 tarihinden itibaren 30 gün içerisinde başvurmaları ve ;

İşveren tarafından fiilen çalıştırılmaları halinde işverene, prim ödeme günü sayısının 44,15 TL ile çarpımı kadar destek verilmesi,
İşe başlatılıp kısa ödeneğinden yararlanamayan ve ücretsiz izne çıkarılanlara günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilmesi,
İşverene başvurup başvurusu kabul edilmeyene ise hane başına günlük 34,34 TL destek verilmesi,

düzenlenmiştir. (Bu düzenleme 01/12/2020 tarihinde yürürlüğe girecektir )

Ocak 2019-Nisan 2020 tarihleri arasında en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilaveten veya 17/04/2020 tarihinden sonra SGK’da tescil edilmesi nedeniyle Ocak 2019-Nisan 2020 tarihleri arasında işçi çalıştırmayan özel sektör işyerlerinde 01/12/2020 tarihinden itibaren işe alınanların,

Fiilen çalıştırılması halinde işverene prim ödeme günü sayısının 44,15 TL ile çarpımı kadar destek verilmesi,
İşe başlatılıp kısa ödeneğinden yararlanamayan ve ücretsiz izne çıkarılanlara günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilmesi düzenlenmiştir. (Bu düzenleme 01/12/2020 tarihinde yürürlüğe girecektir)

5-) Vergi Kanunlarına Yönelik Diğer Düzenlemeler

Kanunun 35. Maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 32. Maddesine eklenen 6. Fıkra uyarınca;

Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere 5 hesap dönemine ait kurumlar vergisi oranının 2 puan indirimli olarak uygulanması düzenlenmiştir. (Bu düzenleme 01/01/2021 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde ise 2021 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.)
Ayrıca, bu uygulamadan; bankalar, fınansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri hariç tutulmuştur.

Kanunun 17. Maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 94. Maddesine eklenen fıkra uyarınca Tam mükellef sermaye şirketlerinin Türk Ticaret Kanunu hükümleri kapsamında kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını iktisap etmeleri durumunda ;

Satın alınan payın sermaye azaltılarak itfası halinde, alım bedeliyle iptal edilen payların itibari değeri arasındaki fark üzerinden,
Satın alma bedelinin altında elden çıkarılması halinde, alım bedeliyle elden çıkarma bedeli arasındaki fark üzerinden,
2 yıl boyunca elden çıkarılmaması veya sermaye azaltılarak itfa edilmemesi halinde alım bedeliyle payların itibari değeri arasındaki fark üzerinden,

iktisap tarihinin son günü itibarıyla %15 kar payı stopajı uygulanacaktır ve stopajlar herhangi bir vergiden mahsup edilemeyecektir. Cumhurbaşkanı stopaj oranını sıfıra kadar indirebilecek veya bir katına kadar artırabilecektir.

Kanunun 19. Maddesi ile, Gelir Vergisi Kanununun geçici 67. Maddesinde yapılan değişiklik uyarınca;

Menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel finans kuruluşlarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik hükümler içeren Gelir Vergisi Kanununun geçici 67. Maddesinin uygulama süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmıştır.

Kanunun 16. Maddesi ile, Gelir Vergisi Kanununun 89. Maddesinin 1. Fıkrasına eklenen bent uyarınca;

Tam mükellef gerçek kişilerin mal ihracından elde ettikleri kazançlarının %50’sinin beyannamede bildirilen gelirlerden indirilmesine imkân tanınmıştır.

Kanunun 25. Maddesi uyarınca,

2020 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarının yeni takvime göre 2021 yılında Türkiye’de oynanması sebebiyle UEFA, katılımcı futbol kulüpleri ile organizasyonda görevli tüzel kişilerden iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar, bu müsabakalar için yapılacak mal teslimleri ve hizmetleri ile bunların yapacakları mal teslimleri ile hizmetleri, KDV’den istisna olacaktır.

Kanunun 29. Maddesi ile, 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’a eklenen geçici 26. Madde uyarınca;

Üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına kamu arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli yatırımcıların ödemelerinin 1 yıl erteleneceği düzenlenmiştir.

Kanunun 42. Maddesi uyarınca,

Konaklama vergisinin yürürlük tarihi 1 yıl erteleme ile 01/01/2021 tarihinden 01/01/2022 tarihine ertelenmiştir.

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun ile ilgili metne buradan ulaşabilirsiniz.

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun ile ilgili daha fazla bilgi almak için info@berkerberker.com adresinden bize ulaşabilirsiniz.