Yeni Noter Uygulaması 4 Temmuz 2023 itibariyle Noterlerde gayrimenkul satışı ve taşınmaz satışı yapılabilecek
Yapılan düzenlemeyle, 1512 sayılı Noterlik Kanunu’na eklenilen Geçici 21’inci maddede, tapu devir işlemlerinin noterlerde de yapılmasına imkan veren 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 60 ıncı maddede yapılan değişiklik ve eklenen 61/A maddesi, bu maddelerde öngörülen bilişim sisteminin kurulduğunun Adalet Bakanlığı resmî internet sitesinde duyurulduğu tarihten itibaren uygulanmaya başlayacağı hükme bağlanmıştır.
Bilişim sisteminin kurulması işlemiyle 1 Ocak 2023’e kadar uygulamaya başlayacağı düşünülse de kurulumunda yaşanılacak gecikmeler dolayısıyla, aynı Kanun’da Cumhurbaşkanı bu süreyi 6 aya kadar erteleme yetkisini kullanmıştır. 28 Aralık 2022 tarih 32057 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6616 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile, bahsi geçen bilişim sistemi kurma ve uygulamaya başlama süresi 1 Temmuz 2023 tarihine ertelenmiştir.
Daha sonradan, “Noterler Tarafından Düzenlenen Taşınmaz Satış Sözleşmelerine Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 11 Ocak 2023 tarih 32070 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, noterler tarafından düzenlenecek taşınmaz satış sözleşmelerine uygulanacak usul ve esaslar belirlenmiştir.
Bununla birlikte, Temmuz başından itibaren noterlerde; taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapmak ve bu sözleşmeyi taraflardan birinin talep etmesi, harç ve giderleri ödemesi hâlinde tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh vermenin yanında “taşınmaz satış sözleşmesi yapmak” da mümkün hale geldi.
Sözleşmenin düzenlenmesine ilişkin başvurular sadece Noterler Birliği’nin “e-randevu/başvuru” uygulamasından e-Devlet kapısı kullanılarak yapılır.
Uygulamadaki amaç ise taşınmaz satışı ile ilgili tapudaki yoğunluğu gidermesi, vatandaşların işlemlerini daha hızlı ve daha kısa süre içerisinde yapmasını sağlamaktır.
başka bir artısı olarak noterlerin artık nöbetçi noter uygulaması ile hafta sonunda da açık olmasıyla taşınmaz satışı tapu, resmi dairelerinde sadece hafta içi yapılabilirken, şimdi noterlerde de bu imkan getirildiği için hafta sonlarında da taşınmaz satışı gerçekleşmiş olacaktır.
Resmi Gazete yer alan düzenleme aşağıdaki gibidir:
MADDE 9- 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 28 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 28- Atanma veya nakil talebinde bulunan başvuru sahiplerinin vazgeçme talepleri, 22 nci maddeye göre yapılan ilan tarihinden itibaren bir ay içinde Adalet Bakanlığına fiziki olarak teslim edilmesi veya elektronik ortamda iletilmesi kaydıyla, atama işleminde değerlendirilir; aksi hâlde vazgeçme talebi dikkate alınmaz.”
MADDE 10- 1512 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin başlığı “Göreve başlama ve istifa etmiş sayılma:” şeklinde, birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.
“Noter sıfatı, noterliğe fiilen başlama tarihinde kazanılır. Kendi sınıfında veya yukarı sınıfta başka bir noterliğe atanan veya nakledilen noterin, o yer noterlik sıfatı, Cumhuriyet savcısının huzurunda yapılacak devir ve teslim işleminin bitmesiyle sona erer; yeni yer noterlik sıfatı ise bu yere fiilen başlama tarihinde kazanılır. Arada geçen sürede noter sıfatı devam eder.
Atama veya nakle ilişkin karar, Adalet Bakanlığının resmî internet sitesinde ilan edilir. Noter, ilan tarihinden itibaren bir ay içinde yeni görevine başlamak zorundadır. Haklı bir sebep olmaksızın süresi içinde görevine başlamayan noter, noterlik mesleğinden istifa etmiş sayılır.”
MADDE 11- 1512 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“3. Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapmak ve bu sözleşmeyi taraflardan birinin talep etmesi, harç ve giderleri ödemesi hâlinde tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh vermek, taşınmaz satış sözleşmesi yapmak,”
MADDE 12- 1512 sayılı Kanuna 61 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Taşınmaz satış sözleşmesi:
MADDE 61/A- Taşınmaz satış sözleşmesi noterler tarafından da yapılabilir.
Noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine başvuru belgesi düzenler, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamaları dikkate alır ve taşınmaz satışıyla ilgili diğer kanunlarda yer alan sınırlamalar ile usul ve esasları gözetir.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tapu kayıt örneği ve diğer belgeler tapu bilişim sistemi vasıtasıyla noterlerle paylaşılır. Taşınmaza ilişkin kayıt ve belgelerin eksik olması hâlinde ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan hususlar bu sistem üzerinden talep edilir ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılır. Noterlerce hak sahibi belirlendikten ve taşınmazın satışına engel hukuki bir durumun bulunmadığı tespit edildikten sonra taşınmaz satış sözleşmesi yapılır.
Satış sözleşmesi taraflarca imzalandığı anda noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak sözleşmeyi bu sisteme kaydeder. Sözleşmenin sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanır. Satış sözleşmesi ile diğer belgeler, noter tarafından sisteme aktarılır ve fiziki olarak arşivlenir.
Noterler, taşınmaz satış sözleşmesiyle ilgili işlemleri bizzat yaparlar.
Tapu kayıt örneği ve diğer belgelerden hak sahibinin belirlenememesi veya satışa engel hukuki bir durumun varlığı hâlinde noterlerce satış işlemi gerçekleştirilmez.
Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış sözleşmelerinden yalnızca 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı tarifenin “I-Tapu işlemleri” başlıklı bölümünün (20) numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca tapu harcı alınır. Bu işlemler için 492 sayılı Kanunun tapu harçlarına ilişkin hükümleri ve gerekli harcı tamamen almadan işlem yapan noterler hakkında aynı Kanunun 128 inci maddesi hükmü uygulanır.
Taşınmaz satış sözleşmeleri damga vergisinden ve bu işlemlere ilişkin düzenlenen kâğıtlar değerli kâğıt bedellerinden istisnadır.
Bu madde kapsamında yapılan işlemler karşılığında noter ücreti dışında herhangi bir ücret alınmaz. Noter ücreti taşınmazın değerine göre beş yüz Türk lirasından az ve dört bin Türk lirasından fazla olamaz ve ücret tarifesinde gösterilir. Bu miktarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanır.
Taşınmaz satış işlemleri için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü döner sermaye işletmesine gelir kaydedilmek üzere hizmet bedeli alınır ve bu işlemler sebebiyle noterlere herhangi bir pay veya aidat ödenmez.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının mütalaası alınarak Adalet Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.”
Yeni Noter Uygulaması 4 Temmuz 2023 itibariyle Noterlerde gayrimenkul satışı ve taşınmaz satışı hakkında detaylı bilgi almak isterseniz info@berkerberker.com adresinden bize ulaşabilirsiniz.