7257 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu

5 Ekim 2020 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM)’ye sunulan 7257 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM tarafından kabul edilerek yasalaşmış, 02/12/2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun değişikliği ile; enerjinin kaliteli, güvenli ve en düşük maliyetle tüketiciye arzı, enerji temininde kaynakların çeşitlendirilmesi, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının azami düzeyde değerlendirilebilmesi, enerji israfının azaltılması, ülkemizin uluslararası enerji ticaretinde stratejik konumunun güçlendirilmesi, enerji arz güvenliğinin artırılması, madencilik sektörünün muhatap olduğu bürokratik süreçlerin amaçlarıyla maden, doğal gaz ve elektrik sektöründe faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör yatırımcılarının faaliyetlerini sağlıklı ve hızlı şekilde gerçekleştirmelerini temin etmek maksadıyla ihtiyaca yönelik düzenlemeler yapıldığı aktarılmaktadır.

7257 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile getirilen değişiklikler kısaca aşağıda sıralanmaktadır.

Kanun’un 1. Maddesi uyarınca 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’na aşağıdaki Geçici Madde eklenmiştir.

“4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununun Ek 1. Maddesi kapsamındaki devirler katma değer vergisinden müstesna olacaktır. Bu kapsamında yapılan işlemler için yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilecektir. İndirim yoluyla giderilemeyen vergiler iade edilmeyecektir. Hazine ve Maliye Bakanlığı istisna uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olacaktır.”

3213 sayılı Maden Kanunu’nun 13. Maddesinde yapılan değişiklik uyarınca ruhsat bedelinin tamamının ocak ayının sonuna kadar yatırılmaması halinde, her ay için ayrı ayrı yüzde 4 oranında gecikme zammı uygulanacaktır ve rakamın haziran sonuna kadar ruhsat bedeli olarak yatırılması zorunlu olacaktır. Aksi halde ruhsat iptal edilecektir.

3213 sayılı Maden Kanunu’nun 24. Maddesindeki değişiklik uyarınca ruhsatların süre uzatım taleplerinde ruhsat süresinin bitiş tarihinden en geç 12 ay öncesinde talepte bulunma şartı getirilmiştir. Bu yükümlülüğe uymayan ruhsat sahiplerine 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve ruhsat süresinin bitiş tarihinden en geç 6 ay öncesine kadar da belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen ruhsat sahiplerinin talepleri reddedilerek ruhsatları süre sonunda iptal edilecektir ve ilgili saha ihale yolu ile ruhsatlandırılacaktır.

3213 sayılı Maden Kanunu’nun ek 1. Maddesindeki düzenleme uyarınca Rödövans sözleşmesiyle çalışılan ruhsat sahalarında, devralanın kurulu işletme kapasitesi veya şerh edilen sözleşmedeki kapasiteyi aşmayacağı yönünde vereceği taahhüde istinaden, ilgili alan için tanınan tüm muafiyetlerin ve madencilik faaliyetleri kapsamında alınan bütün izinlerin devredilen ruhsatlarda da korunacağına ilişkin fıkra getirilmiştir.

3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında işletme izni veya Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü izni verilmiş rödövans sözleşmesi olmaksızın işletme izni alanı dışındaki mücavir sahalara yirmi metreye kadar taşmalar hariç olmak üzere, maden ocağı açılması, maden üretilmesi veya faaliyetleri durdurulmuş maden sahalarında üretim faaliyetlerinin durdurulmasına sebep olan durumların düzeltilmesi veya işletme güvenliğine yönelik faaliyetlerin dışında üretim faaliyetinde bulunulması fiillerini işleyenlere 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecektir.

4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 3. Maddesine eklenen tanımlar uyarınca;

• Üretim: Doğal gazım 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu kapsamında Türkiye’de yer altında bulunan yataklarından yer üstüne çıkarılmasını, temizlenmesini ve arıtılmasını, toplama hatlarıyla iletim hatlarına ve/veya dağıtım şebekesine kadar taşınmasını,
• İletim: Üretime mahsus toplama hatları ve dağıtım şebekeleri haricindeki gaz boru hattı şebekesiyle gerçekleştirilen veya ihracat lisansı kapsamında yapılan LNG taşıma Faaliyeti haricindeki sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) taşıma vasıtalarıyla gerçekleştirilen doğal gaz naklini,
• İthalatçı şirket: Yurt dışından LNG, CNG veya gaz formunda doğal gaz ithal edilmesi faaliyetlerini gerçekleştiren tüzel kişiyi,
• Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası (OTSP): Doğal gaz sisteminden yararlanan lisans sahiplerince doğal gazın alım-satımının ve dengeleme işlemlerinin yapıldığı piyasalar, ileri tarihli fiziksel teslimat gerektiren doğal gaz piyasaları ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) tarafından belirlenen diğer doğal gaz piyasası işlemlerinin gerçekleştirildiği, Kurul tarafından düzenlenen piyasayı,
• Son kaynak tedariki: Tüketicilere sözleşme süresi içerisinde doğal gazı tedarik etmekte olan şirketlerin iflası, lisanslarının iptal edilmesi ve/veya organize toptan doğal gaz satış piyasası çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucunda temerrüde düşmesi gibi nedenlerle doğal gaz tedarik edilemeyen veya serbest tüketici olma hakkına sahip olduğu halde gaz tedariki sağlanamayan tüketicilere Kurul tarafından belirlenen yöntem çerçevesinde yetkilendirilen lisans sahiplerince gaz arzı sağlanmasını,

İfade edecektir.

4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 4. Maddesine eklenen bentler aşağıdaki gibidir.

“Üretilen doğal gazın iletim şebekesi vasıtasıyla iletilmesinin teknik ve ekonomik olarak uygun olmadığına Kurul tarafından karar verilmesi ve üretim yapan toptan satış şirketinin kendi üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmesi kaydıyla, üretim şirketi tarafından dağıtım şebekesine bağlantı yapılarak üretilen doğal gaz dağıtım şirketince öncelikle satın alınacaktır. Kurul, gerekli hallerde bu kapsamda satın alınacak doğal gaz bedelini belirleyecektir.

LNG ihracatı yapmak isteyen tüzel kişiler, ihracat lisanslarına derç edilmesi ve yurt içinde teslim faaliyetinde bulunmamaları kaydıyla, LNG taşıma faaliyetinde bulunabilecektir.

Dağıtım şirketleri boru hatlarının ulaşmadığı bölgelerde LNG veya CNG ile besleme yöntemiyle doğal gaz dağıtım faaliyetinde bulunabilecektir. Dağıtım şirketleri LNG veya CNG tesis yatırımlarını kendileri yapabilecekleri gibi bu faaliyetleri hizmet alımı yoluyla da gerçekleştirebilirler. Ancak, dağıtım şirketleri LNG ve CNG’nin doğrudan satışı faaliyetinde bulunamayacaktır. Acil durum veya mücbir hallerde mevcut iletim ve dağıtım şebekeleri LNG veya CNK ile beslenebilecektir. LNG ve CNG faaliyeti gerçekleştiren lisans sahipleri, acil durum ve mücbir hallerde iletim ve dağıtım şirketlerinin taleplerini karşılamakla yükümlüdür. Bu konuda usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.

İmar Kanunu kapsamında yapı kayıt belgesi alan yapının bulunduğu bölgenin uygulama imar planı olmaması veya uygulama imar planı olmakla birlikte yolların imar mevzuatına uygun olarak açılmamış olması halinde; ilgili belediyenin meclis kararı alarak bu bölgelerde yapılacak şebekelerin yapım tarihinden itibaren 10 yıl içerisinde deplase edilmesi gerektiğinde yatırım deplase edilen kısmıyla ilgili tüm maliyetleri üsteleneceğini taahhüt etmesi şartıyla, doğal gaz dağıtım şirketleri tarafından bu bölgelere şebeke yatırımı yapılabilecektir.

Doğal gaz dağıtım şirketlerinin dağıtım bölgelerine ilave edilecek yeni genişleme bölgelerinde yerleşim yeri belediyesince doğal gaz dağıtım şirketine yatırım yapılması talebinde bulunulması halinde; ilgili dağıtım şirketinden teminat, kontrollük hizmet bedeli, kaplama bedeli, zemin/alan tahrip bedeli, hafriyat döküm bedeli ve benzeri adlarla herhangi bir bedel alınmayacaktır ve altyapı kazı alanının üst kaplamaları ilgili belediye tarafından bedelsiz yapılacaktır.”

4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun 7. Maddesine aşağıdaki bentler eklenmiştir.

Kurul, bir tüketiciye sözleşme süresi içerisinde doğal gazı tedarik etmekte olan şirketlerin iflası, lisanlarının iptal edilmesi ve/veya organize toptan doğal gaz satış piyasası çerçevesinde yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucunda temerrüde düşmesi gibi nedenlerle doğal gaz tedarik edilemeyen veya serbest tüketici olma hakkına sahip olduğu halde gaz tedariki sağlanamayan tüketicilere gaz arzı sağlamak üzere bir veya birden fazla lisans sahibini son kaynak tedarikçisi yetkilendirebilecektir. Son kaynak tedarikçisi ve son kaynak tedarik bedelinin belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenecektir.

Piyasada rekabet ortamının oluşturulması amacıyla Kurul belirli bir lisans sahibinin ya da lisans sahiplerinin Kurul tarafından belirlenen miktar veya orandaki doğal gazın organize toptan doğal gaz satış piyasasını kullanmak suretiyle alım satımını yapmalarını teşvik edebilecektir ve/veya zorunlu hale getirebilecektir. Bu konuya ilişkin hususlar yönetmelikte düzenlenecektir.

4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’na eklenen ek madde uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile ilgili kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları tarafından yurt dışında kurulan, özellikle petrol, doğal gaz ve madencilik alanlarında faaliyet gösteren şirketlerin, Türkiye’deki şubelerinin bulunduğu yerlerde söz konusu şirketlerin ortaklarınca; işletme konuları, ticaret unvanları, sermayeleri ve ortaklık payları aynı kalmak kaydıyla Cumhurbaşkanı kararıyla ayrı birer şirket kurulabilmesine imkan sağlanacaktır. Bu şirketler, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü de alınmak suretiyle hazırlanacak esas sözleşmelerinin tescil ve ilanıyla faaliyete geçecektir. Kurulan şirketler faaliyete geçmelerinin ardından en geç 6 ay içinde yurt dışındaki şirketlerle yapacakları protokollerle yurt dışındaki şirketlerin her türlü haklarını, alacaklarını, yükümlülüklerini, taşınırlarını ve taşınmazlarını, gemilerini ve taşıtlarını, ruhsatlarını ve lisanslarını, fikri ve sınai haklarını, uluslararası kuruluşlar ve şirketler nezdindeki hisselerini ve ortaklıklarını, sözleşmelerini ve kredi anlaşmalarını, araçlarını, gereçlerini ve malzemelerini, yazılımlarını ve donanımlarını, yazılı ve elektronik ortamdaki kayıtlarını ve diğer dokümanlarını, taraf olduğu davaları ve icra takiplerini, söz konusu düzenlemenin yürürlüğünden önceki borçlarını ve personelini devralabilecektir. Devir işlemlerinin tamamlanmasıyla yurt dışında kurulan şirketlerin Türkiye’deki şubeleri talep üzerine tasfiyesiz terkin olunacaktır. Bu devirlere ilişkin bütün devir, temlik ve intikal işlemleri ile bu işlemlerden doğan kazançlar ve bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenecek her türlü sözleşme, protokol ve kağıtlar damga vergisi dahil her türlü vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerden istisna tutulacaktır. Bu devir işlemlerine ve protokollere ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yetkilidir. İlgili mevzuatta yurt dışındaki şirketlere yapılan atıflar, devir işlemlerinin tamamlanmasının ardından ilgisine göre Türkiye’de kurulan şirketlere yapılmış sayılacaktır. Düzenleme kapsamındaki devirler katma değer vergisinden istisna tutulacaktır. Bu kapsamda yapılan işlemler için yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilecektir. İndirim yoluyla giderilemeyen vergiler iade edilmeyecektir. Bu şirketler hakkında; Harcırah Kanunu, Taşıt Kanunu, Devlet İhale Kanunu, ceza ve ihalelerden yasaklanma hükümleri hariç Kamu İhale Kanunu, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, Türk Ticaret Kanunu’nun kuruluşa ve tescile, ayni ve nakdi sermaye konulmasına, sermaye ve kanuni yedek akçelerle ilgili olarak kendiliğinden sona ermeye ilişkin hükümleri, 233, 399, 527 ve 631 sayılı KHK ile kamu kurum ve kuruluşlarına personel alınmasına dair ilgili mevzuat hükümleri uygulanmayacaktır. Ancak TBMM denetimine ilişkin, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un, “genel görüşmeye tabi olan kuruluşlar” başlıklı maddesinin hükümleri uygulanacaktır. Kurulan şirketlerde İş Kanunu’na tabi personel istihdam edilecektir. Kurulan şirketlerin; ortaklık yapısını değiştirmeye, yurt içinde ve yurt dışında şirket kurmasına veya bir şirkete yüzde 50’den fazla hisseyle ortak olmasına karar vermeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda yapılan değişikliler uyarınca,

1. Türkiye enerji piyasasını olumsuz etkileyen kış aylarında doğal gaz kaynaklı yaşanması muhtemel kesinti ve kısıntıların bertaraf edilebilmesi, sistem ve arz güvenliğinin sağlanabilmesi için Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) tarafından yapılacak her türlü doğal gaz alımı, Kamu İhale Kanunu’nun dışında tutulacaktır.
2. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO), denizlerde belirli faaliyetleri açısından mal ve hizmet alımı ile yapım işlerini herhangi bir parasal limit gözetmeksizin, Kamu İhale Kanunu kapsamında yapabilmesine ilişkin tanınan istisna hüküm, BOTAŞ ve bu şirketlerin bağlı ortaklıkları ile yurt dışında kurdukları şirketlerin; petrol ve doğal gaz arama, sondaj, üretim, taşıma, depolama ve gazlaştırma faaliyetlerini de kapsayacak şekilde yeniden düzenlenecektir. Söz konusu istisna, karadaki faaliyetleri de kapsayacaktır.

5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’un 3. Maddesine eklenen tanımlar uyarınca;

• Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK): Hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle, dalga, akıntı ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarını,
• YEK Destekleme Mekanizması: Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim faaliyeti gösterenlerin faydalanabileceği fiyatlar, süreler, miktarlar ve bunlara yapılacak ödemeler ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasları içeren destekleme mekanizmasını,
• YEK toplam bedeli: YEK Destekleme Mekanizmasına tabi olanların her biri tarafından iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi miktarı ile YEK listesindeki fiyatların çarpılması suretiyle Türk Lirası olarak veya enerjinin sisteme verildiği tarihteki Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası olarak hesaplanan bedellerin toplamını,

İfade edecektir.

5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’da yapılan diğer değişiklikler uyarınca;

• 30 Haziran 2021 tarihinden sonra işletmeye girecek yerli aksam kullanan, YEK belgeli üretim tesisleri ile tüketim tesisinin ihtiyacını karşılamaya yönelik kurulacak lisanssız üretim tesisleri için yerli katkı fiyatları, bu fiyatların güncellenmesi, uygulanacak süre ve uygulamaya ilişkin konular Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecektir.
• Önergeyle gıda ve yem değeri olan tarımsal atıklar ile endüstriyel odun ürünlerinin YEK Destekleme Mekanizması kapsamından çıkarılmıştır.
• Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten ve bu madde hükmüne tabi olmak istemeyen tüzel kişiler, lisansları kapsamında serbest piyasada satış yapabilecektir.
• Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretenlerin yanı sıra lisanssız elektrik üretim faaliyetinde bulunanlar da ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisini dağıtım sistemine vermeleri halinde “I” sayılı cetveldeki fiyatlardan 10 yıl süreyle faydalanacaktır.
• Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinin yatırım ve işletme dönemlerinin ilk 10 yılında uygulanan kira, izin ve irtifak indirimleri lisans tarihinden itibaren 10 yıl boyunca uygulanacaktır ve 31 Aralık 2025 tarihine kadar işletmeye girecek firmaları kapsayacaktır.
• Yürürlük tarihinden önce yapılan yarışmalar kapsamında sıfır veya sıfırdan küçük teklif fiyatı ile kapasite tahsis edilen tüzel kişiler, yerli katkı fiyatlarından faydalanamayacaktır.
• 2014 ve 2015 tarihleri arasında yapılan güneş enerjisine dayalı önlisans başvurularına ilişkin yarışmalar kapsamında kapasite tahsisi gerçekleştirilen üretim tesisleri için yarışma sonucu teklif edilen katkı payı tutarı, 31 Aralık 2020 tarihinden sonra işletmeye girilmesi durumunda da ilgili mevzuat kapsamında ödenecektir.
• 15 Şubat 2011 ile 13 Eylül 2011 tarihleri arasında yapılan rüzgar enerjisine dayalı lisans başvurularına ilişkin yarışmalar kapsamında kapasite tahsisi gerçekleştirilen üretim tesisleri için yarışma sonucu teklif edilen katkı payı, 31 Aralık 2020 tarihinden sonra işletmeye girilmesi durumunda da verilecektir.

5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’a ekli I sayılı cetvel aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu’nun 3. Maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

• MAPEG: Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü
• İdare: Büyükşehirlerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarını, büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde ise özel idarelerini,

Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu’nun 5. Maddesinde yer alan “MİGEM” tanımı “MAPEG” olarak değiştirilmiştir.

Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanun’un 10. Maddesinin (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

İdare payı: akışkanın; doğrudan ve/veya dolaylı olarak elektrik üretimi ve konut ısıtmasında kullanıldığı tesislerde gayrisafi hasılatının %1 tutarında idare payı ödenecektir. Akışkanın; doğrudan ve/veya dolaylı olarak sera, kaplıca ve diğer alanlarda kullanıldığı tesislerde ise kullanılan yıllık toplam ısı enerjisi değeri ve reenjeksiyon durumu dikkate alınarak kullanılan suyun bir metreküpü 3 Türk lirası tutarını geçmeyecek şekilde, hesaplama yönetimi Bakanlık tarafından yönetmelikle belirlenen idare payı ödenecektir. Bu fıkrada belirlenen idare payı üst limiti her yıl Ocak ayında yayınlanan yıllık TÜFE değeri kadar artırılacaktır. İdare payı, akışkanın; doğrudan ve dolaylı olarak elektrik üretimi ve konut ısıtmasında kullanıldığı tesislerde her yıl haziran ayı sonuna kadar; sera, kaplıca ve diğer alanlarda kullanıldığı tesislerde ise yönetmelikte belirlenen dönemlerde idareye ödenecektir. Tahsil edilen tutarın beşte biri, idare tarafından kaynağın bulunduğu büyükşehirlerde ilçe belediyesi olmak üzere ilgili belediye ve köy tüzel kişiliğine on iş günü içinde ödenecektir. Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlıkları idare payından kalan kısmı genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere İçişleri Bakanlığı merkez muhasebe birimi hesabına aktaracaktır. Gelir kaydedilen tutarlar karşılığında Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarına aktarılmak üzere İçişleri Bakanlığı bütçesine ödenek eklemeye İçişleri Bakanı yetkilidir.

5686 sayılı Kanun’un 11. maddesinde yapılan değişiklik uyarınca Ruhsat sahibi tarafından idare payı hesaplamasında kullanılan su miktarının belirlenmesinde usulsüzlük yapıldığı veya kaçak kullanım tespit edilmesi halinde idare tarafından 500 bin lirayı geçmemek üzere ruhsat sahibine bir önceki yılda kullandığı su miktarının karşılığının 2 katı oranında idari para cezası tahakkuk ettirilecektir. İdari para cezası miktarı 20 bin liradan aşağı olamayacak, aynı fiilin ruhsat dönemi içerisinde 3. kez tekrarı halinde teminat irat kaydedilerek ruhsat iptal edilecektir.

5686 sayılı Kanun’un 16. Maddesi değişikliği uyarına Maden Tetkik Arama (MTA), jeotermal ve doğal mineralli su kaynak aramalarını ruhsat harcından ve teminatından muaf olarak bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alarak yapacaktır. MTA’nın arama ruhsatı aldığı sahalarda kaynak varlığı tespit etmesi halinde, bu alan MTA tarafından Devlet İhale Kanuna göre ihale edilecektir veya bedeli karşılığında veya gelir paylaşımı esası ile kamu kurum ve kuruluşları ile bunların bağlı ortaklıklarına Bakan onayı ile devredilebilecektir. İşlemlerine başlanan sahanın devir veya ihale üzerinde kalan istekliye bu alanda idarece işletme ruhsatı verilecektir. Sahanın ihale edilerek devredilmesi ya da bedeli karşılığında veya gelir paylaşımı esası ile devredilmesi durumunda oluşacak gelirden MTA’nın yaptığı masraflar alındıktan sonra kalan miktar MTA ve idarece eşit paylaşılacaktır. Bakan onayı ile devredilen sahaların devralan kamu ve kuruluşları tarafından bağlı ortakları dışında ihalesiz olarak devri mümkün değildir.

MTA tarafından kaynak varlığı tespit edilerek ihale edilen alanların satışlarına ilişkin ihale bedelleri taksitlendirmek sureti ile ödenebilir. Taksitlendirme ilk taksiti peşin olmak üzere yıllık ödeme şeklinde ve en fazla altı taksit olabilecektir. Taksit miktarı ihale ilanında belirlenecektir. İhale bedelinin taksitle ödenmesi halinde taksit süresinin en az iki katı süreli ve toplam taksit tutarı kadar teminat mektubu alınacaktır.

Turizm amaçlı faaliyet gösteren kaplıca ve termal otellerden 2020’de tahsil edilmesi gereken idare payı, başvuru şartı aranmaksızın 20 Aralık 2021’e kadar ertelenmiştir.

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’ndaki “dağıtım şebekesi”, “tüketicilerin iç tesisatını ve üreticilerin şalt sahasını dağıtım sistemine bağlamak üzere tesis edilen bağlantı hatları hariç dağıtım tesisi” olarak tanımlanacaktır.

tarifesi düzenlemeye tabi olanlar hariç olmak üzere diğer lisans veya önlisans sahiplerinin ortaklık yapıları takip edilecektir fakat bunların lisansa derç edilmesi gibi ilave bürokratik iş ve işlemler yapılmayacaktır. EPDK tarafından önlisans ve lisans sahiplerinin ortaklık yapıları takip edilmeye devam edilecektir gereklilik halinde tedbirler alınacaktır.

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketinin (TEİAŞ) görev ve yükümlülüklerine, “İletim sisteminin normal işletme koşulları içerisinde işletilmesi ile işletme güvenliği ve bütünlüğü üzerinde risk oluşturan durumlara ilişkin olarak bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarında düzenlenen sistem kullanım ihlallerinin takibini yapmak, ihlal durumu tespit edilen tüzel kişilere sistem kullanım anlaşmasında düzenlenen cezai şartları ve diğer yaptırımları uygulamak” da eklenmiştir. Yapılan yatırımın tutarı, ilgili tüzel kişi veya kişiler ile TEİAŞ arasında yapılacak bir tesis sözleşmesi ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları çerçevesinde iletim sistem kullanım bedelinden mahsup edilmek suretiyle geri ödenecektir. Geri ödeme süresi üretim ve tüketim tesisleri için daha önce en fazla 10 yıl iken, teklifle birlikte bu süre 5 yıl olarak belirlenmiştir.

TEİAŞ ile imzalanmış ve yürürlükte 136 sayılı anlaşmada yapılan değişiklik ile birlikte, bağlantı görüşü oluşturularak tesis edilmiş veya edilecek enerji nakil hatları ile ilgili olarak, önlisans veya lisans sahibi tüzel kişiler tarafından EPDK’ye başvuruda bulunularak, dağıtım sisteminden bağlantı talep edilmesi halinde, bağlantı talebi meri mevzuat kapsamında değerlendirilecektir. Bu kapsamda TEİAŞ ile yapılan bağlantı anlaşması sonlandırarak dağıtım şirketiyle bağlantı anlaşması düzenlenecektir. TEİAŞ ile yapılan bağlantı anlaşması uyarınca tesis edilmiş olan enerji nakil hatları ile diğer şebeke unsurları, işletme ve bakım hizmetleri karşılığında, ilgisine göre ilgili dağıtım şirketi veya TEİAŞ tarafından iz bedelle devralınacaktır.

Elektriğe ihtiyacı yüksek olan aboneler, bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücüyle sınırlı olmak kaydı ile mevzuatta yer alan üretim tesisi üst sınırından istisna olarak üretim tesisi kurabilecektir ve bu tip tesislerde anlık olarak ihtiyaç fazlası oluşması halinde bunu sisteme verebilmesi sağlanacaktır.

Bağlantı tarifeleri, şebeke yatırım maliyetlerini kapsamayacaktır. Bağlantı yapılan tüketim tesisinin iç tesisatının ve üretim tesisinin şalt sahasının dağıtım şebekesine bağlanması için inşa edilen bağlantı hattı kapsamında katlanılan masraflar ile sınırlı olacaktır. Bağlantı hattının tüketici veya üretici tarafından tesis edilmesi halinde, bağlantı hattı işletme ve bakım sorumluluğu karşılığı dağıtım şirketine devredilecektir, bu tüketicilerden ve üreticilerden bağlantı bedeli alınmayacaktır.

 

Elektrik piyasasında üretim faaliyetlerine ilişkin taşınmaz temini işlemlerinin tümü EPDK, dağıtım faaliyetlerine ilişkin taşınmaz temini işlemlerinin tümü ise TEDAŞ tarafından yapılacaktır. Taşınmaz temini taleplerine ilişkin EPDK tarafından karar kamu yararı kararı yerine de geçecektir ve herhangi bir makamın onayına tabi olmayacaktır.

Kamulaştırma veya devir yoluyla elde edilen taşınmazların mülkiyeti veya üzerindeki sınırlı ayni haklar, üretim tesislerinin mülkiyetine sahip olan ilgili kamu kurum veya kuruluş, bunların bulunmaması halinde ise Hazine adına tescil edilecektir. Hazine adına tescil edilen veya niteliği gereği tapuda terkin edilen taşınmazlar üzerinde Hazine taşınmazlarının idaresiyle sorumlu ve görevli kamu kurumu tarafından, lisansın geçerlilik süresiyle sınırlı olmak üzere, lisans sahibi özel hukuk tüzel kişileri lehine bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecek veya kullanma izni verilecektir. Bu işlemlere konu edilemeyecek olanlar için ise bedel alınmaksızın kiralama yapılacaktır. Bu gibi işlemlere ilişkin bedeller ve projeden kaynaklı tazminatlar ile bu işlemlere ilişkin diğer giderler, önlisans veya lisans sahibi özel hukuk tüzel kişileri tarafından ödenecektir.

Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler üzerinde tesis edilen irtifak hakkı, kira ve kullanma izni sözleşmelerinde, sözleşmenin geçerliliğinin önlisans veya lisansın geçerlilik süresiyle sınırlı olacağı ilişkin hüküm getirilmiştir.

Elektrik dağıtım faaliyetinde bulunan lisans sahibi özel hukuk tüzel kişilerinin lisansa konu faaliyetlerine ilişkin taşınmaz temini taleplerine yönelik işlemler, TEDAŞ tarafından yürütülecektir. TEDAŞ tarafından alınan kararlar, kamu yararı kararı yerine de geçecektir ve herhangi bir makamın onayına tabi olmayacaktır.

Temin edilen taşınmazların mülkiyeti veya üzerindeki sınırlı ayni haklar TEDAŞ adına tescil edilecektir. Bu taşınmaz ve hakların kullanımı, lisans süresi ve dağıtım faaliyeti ile sınırlı olmak üzere, ilgili lisans sahibi özel hukuk tüzel kişisine ait olacaktır.

Özel hukuk tüzel kişilerince faaliyette bulunma hakkı edinilen dağıtım bölgelerinde, özelleştirme tarihi itibarıyla mevcut olan dağıtım tesislerinin bulunduğu ve bu tarih itibarıyla kamulaştırma kararları alınmamış veya alınmakla birlikte kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış taşınmazların kamulaştırması, TEDAŞ tarafından yapılacaktır, tapuda TEDAŞ adına tescil edilecektir, kamulaştırma bedelleri ile bu işlemlere ilişkin diğer giderleri TEDAŞ ödeyecektir.

Özel hukuk tüzel kişileri tarafından faaliyette bulunma hakkı edinilen dağıtım bölgelerinde özelleştirme tarihi sonrasında yapılan yeni dağıtım tesisleriyle ilgili taşınmaz temini işlemlerinin gerektirdiği bedeller ile bu işlemlere ilişkin diğer giderler, ilgili lisans sahibi tüzel kişi tarafından ödenecektir ve tarifeler yoluyla geri alınacaktır. Süresinin bitmesi nedeniyle dağıtım lisansının sona ermesi halinde, tarifeler yoluyla geri alınamayan taşınmaz teminine ilişkin bedeller, TEDAŞ tarafından ilgili özel hukuk tüzel kişisine iade edilecektir.

Kamulaştırılan taşınmazın sahibi veya mirasçıları tarafından geri alınması durumunda, taşınmaz sahibi veya mirasçıları tarafından geri ödenecek bedel, kamulaştırma bedelini ödemiş olan tüzel kişiye ödenecektir.

Kamu tüzel kişiliğini haiz olan ve elektrik piyasasında üretim, iletim veya dağıtım faaliyetinde bulunan önlisans veya lisans sahibi kamu tüzel kişilerinin önlisansa veya lisansa konu faaliyetleri ile ilgili taşınmaz temini işlemleri bu tüzel kişiler tarafından yürütülecektir ve elde edilen taşınmazların mülkiyeti veya üzerindeki sınırlı ayni haklar bu kamu tüzel kişileri adına tescil edilecektir. Bu kapsamda, Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler için önlisans veya lisans sahibi kamu tüzel kişileri lehine, lisans süresince bedelsiz irtifak hakkı tesis edilecektir, kiralama yapılır veya kullanma izni verilecektir.

TEİAŞ’ın görev ve yetkileri arasında yer alan “iletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yapmak” uygulamasından kaynaklanan uyuşmazlıklar, idari yargıda görülecektir.

Düzenlemeye tabi tarifeler üzerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicileri, dağıtım bölgeleri arası maliyet farklılıkları nedeniyle var olan fiyat farklılıklarından kısmen veya tamamen koruyacak şekilde tesis edilmiş ve uygulamaya ilişkin hususları EPDK tarafından hazırlanan tebliğ ile düzenlenmiş fiyat eşitleme mekanizması içerisinde, tüm kamu ve özel dağıtım şirketleri ile görevli tedarik şirketleri yer alacaktır.

Fiyat eşitleme mekanizması, 31 Aralık 2025’e kadar uygulanacaktır. Fiyat eşitleme mekanizmasının uygulandığı süre boyunca, ulusal tarife uygulamasının gerekleri esas alınacaktır ve ulusal tarifede çapraz sübvansiyona yer verilecektir.  Bu sürenin beş yıla kadar uzatılmasına Cumhurbaşkanı yetkili olacaktır. Fiyat eşitleme mekanizmasının uygulandığı dönemde tüm hesaplar ilgili mevzuata göre ayrıştırılarak tutulacaktır.

Genel aydınlatma giderlerinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının bütçesine konan ödenekten karşılanması 31 Aralık 2025’e kadar uzatılacaktır.

Elektrik dağıtım tesisleri için gerekli olan taşınmazların teminine yönelik olarak EPDK tarafından alınmış kararlara ilişkin işlemler, TEDAŞ tarafından sonuçlanacaktır.

Elektrik üretim tesisleri için gerekli olan taşınmazların teminine yönelik olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kamulaştırma kararı alınmamış veya devir işlemleri başlatılmamış taşınmazlarla ilgili süreçler, EPDK tarafından sonuçlandırılacaktır.

Madde yürürlüğe girdiği tarihten önce mevcut olan üretim veya otoprodüktör lisanslarını, önlisanslarını ya da lisans başvurularını sonlandırmak ya da kurulu güç düşümü suretiyle tadil etmek isteyen tüzel kişilerin, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden iki ay içerisinde EPDK’ye başvurmaları halinde lisansları, önlisansları veya lisans başvuruları sonlandırılarak ya da tadil edilerek teminatları ilgisine göre kısmen veya tamamen iade edilecektir.

7257 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu metnine buradan ulaşabilirsiniz.

7257 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile ilgili daha fazla bilgi almak için info@berkerberker.com adresinden bize ulaşabilirsiniz.